Güneşe maruz kalma D vitamini almanın en kolay yoludur ve ihtiyacının yüzde 90'ından fazlasını karşılar. Ellerin, kolların, sırtın ve bacakların haftada 2-3 kez güneş ışınlarının dik geldiği öğlen saatlerinde 10-15 dakika maruz kalması D vitamini sentezi için yeterlidir. D Vitamininin diğer %10’luk kısmı ise besinler ile sağlanır.
Güneş kremi kullanmak cildin D vitamini yapımını engeller mi?
Güneş kremi kullanmak ne yazık ki D vitamini üretimini sınırlar ancak ciddi düzeyde değil. D vitamin sentezi için UVB ışınları gereklidir. Güneş kremleri de ışınların cilde gelmesine kısmi de olsa bariyer oluşturduğu için D vitamini yapımını minimalde olsa azaltır. Ama unutmayalım ki, kısa süreli ve düşük dozda güneş teması genellikle yeterlidir.
Güneş kremi kullanımını önerir misiniz?
Kesinlikle öneririm. Ciltte bariyer oluşturur. Özellikle güneş maruziyetinin neden olduğu melanom, bazal hücreli karsinom gibi cilt kanserine karşı koruyucudur. Güneş lekelerini, kırışıklıkları ve cildin erken yaşlanmasını önler.
Peki hangi tip güneş kremleri?
Özellikle geniş spektrumlu (UVA+UVB), en az 30 koruma faktörlü, suya dayanıklı olanlar tercih edilmelidir. 30 koruyucu faktör demek, cildin güneş ışınlarına karşı 30 kat korur anlamındadır. Güneşe çıkmadan 20-30 dakika önce sürülmelidir.
Peki D vitamini açısından zengin gıdalar nelerdir?
-Somon, sardalya, uskumru gibi yağlı balıklar,
-Karides gibi kabuklu deniz ürünleri,
-Yumurta,
-Süt ve süt ürünleri,
-Yonca, ısırgan otu
D vitamini kanserden korur mu?
Son yıllarda yapılan hayvan ve laboratuvar çalışmalarında D vitamininin kanserden korunmada, kanserin ilerlemesinde ve yayılmasında güçlü rolü olduğuna dair biyolojik kanıtları ortaya koymuştur. Aktif D vitamininin anti kanser özelliği taşıdığı kanıtlanmıştır. D vitamini bu özelliğini kanser hücrelerinin büyüme ve çoğalmasını durdurarak, metastaz denilen kanserin kaynaklandığı dokudan daha uzaktaki doku ve organlara yayılımını önleyerek yaptığı gösterilmiştir. Yapılan çalışmalar D vitamini ile kanser riski ve hayatta kalma açısında güçlü bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur.
D vitamini eksikliğinde hangi hastalıklar görülür?
D vitamini hücresel bağışıklığı destekler. Hücresel DNA hasarını engellemeye yardımcı olur. Yetersiz D vitamini, kemik metabolizmasında gelişim geriliğine neden olur. Özellikle bebek ve çocuklarda büyümenin gecikmesine, boy kısalığına ve iskelet sisteminde deformitelere yol açar. Yetişkinlerde osteoporoz denilen kemik erimesi, osteomalazi denen kemik hastalığı görülür, kendiliğinden veya küçük bir travmada dahi kemiklerde kolayca kırılır. Ayrıca eksikliği obeziteye zemin hazırlar ve sürekli yorgunluk haline, uyku bozukluklarına, dikkat kaybına, konsantrasyon bozukluğuna da sebep olur.
İdeal D vitamini seviyesi nedir?
Kandaki D vitamini seviyesi 30 ng/ml.den yüksek olmalıdır.
Önerilen günlük D vitamini,
-1-70 yaş arası 600 IU,
-12 aya kadar bebekler için 400 IU,
-Hamile ev emziren kadınlar 600 IU.
Günlük D vitamini alımı kesinlikle 4000 IU'yı geçmemelidir.
Prof. Dr. Mehmet Emin Güneş/Genel Cerrahi Uzmanı