Ekonomist Esfender Korkmaz'ın Yeniçağ gazetesinde yazdığı "Memur maaşları ne olmalı?" başlıklı yazısından bir bölüm...
Memur ve memur emeklisi maaşları toplu sözleşme görüşmelerinde iktidar, 2024 yılı için ilk 6 ay yüzde 15 ve ikinci 6 ay için ise yüzde 10 teklif etti.
Bu durumda söz gelimi 20.000 lira maaş;
İlk 6 ayda 23.000 liraya, ikinci 6 ayda ise 25.300 liraya çıkacaktır. Yıllık ortalama maaş artışı yüzde 20,75 demektir. Oysaki Merkez Bankası 2024 enflasyon hedefini yüzde 33 olarak ilan etti.
Yüksek enflasyon dönemlerinde, çalışan da çalıştıran da panik yaşıyor. Bu nedenle toplu pazarlıklar tartışmalı oluyor. İşçilerin toplu pazarlık görüşmelerinde de aynı şekilde olmuştu.
Devlete düşen görev, çalışanların mağdur olmaması için, onların sosyal geçim düzeyini gösteren güvenli kriterler, standartlar getirmektir. Gel gör ki;
*Türkiye’de hükümet TÜFE verilerini kullanıyor. Tüfe verileri Başkanlık sisteminden sonra ve özellikle, eski Hazine ve Maliye Bakanının müdahalesi ile, aşırı tartışılır hâle geldi. Kimse güven duymuyor.
*TÜFE verileri çalışanının maruz kaldığı enflasyonu göstermiyor. Zira TÜFE sepetinde harcama ağırlıkları zengin ve fakirin harcama sepetlerinin ortalamasıdır. Düşük gelir grupları harcama sepeti içinde fiyatı TÜFE’nin üstünde artan gıdanın ve konutun payı daha yüksektir. Bunun içindir ki, maaş ve ücretlerin TÜFE’ye göre düzletilmesi, çalışanların cebinden götürüyor.
Aşağıdaki tabloda, TÜİK’in 2022 gelir araştırmasına göre gıda harcamalarının payı gelirden en düşük pay alanların harcama sepeti içinde yüzde 36,1, buna karşılık en yüksek pay alan son 20’lik dilim içinde yüzde 16,6’dır.
Aynı şekilde yine fiyatı TÜFE’nin üstünde artan, konut ve kiranın ilk 20 gelir grubu içinde payı yüzde 29,4, en yüksek son yüzde 20’lik gelir grubu içindeki payı yüzde 19,3’tür.
TÜİK ortalamasını alarak TÜFE’yi hesaplıyor. Maaş ve ücret artışlarında TÜFE kullanıldığı için, ilk 20’lik dilim kaybediyor.
2024’te Hiperenflasyon olmaz, kriz derinleşmez ve her şey yoluna girerse, bu kriterlere göre, 2024 yılı ortalama memur aylık maaş artışı yüzde 50 ve artı 2024 fert başına büyüme kadar olmalıdır.
Yazının tamamını Yeniçağ sitesinden okuyabilirsiniz