Mart ayında açıklanan enflasyon yüzde 61,14 ile son 20 yılın en yüksek seviyesine yükseldi. TÜİK'e göre bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar arasında gıda ve alkolsüz içeceklerin payı yüzde 70,33 oldu. Bu oran işlenmemiş gıdada yüzde 77,52, taze meyve-sebzede yüzde 81,47, işlenmiş gıdada yüzde 63,64, ekmek ve tahıllarda ise yüzde 76,02 olarak karşımıza çıktı.
Yükselen enflasyona fırsatçılar da eklenince gıdadaki fiyat artışları daha da yukarı çıktı. Gıdadaki fahiş fiyatlarının önlenmesi için çalışmaların gündeme gelmesi ile birlikte, 2018'den beri çok konuşulan hal yasası tekrar masaya geldi. Hal yasasının, yasama dönemi sonunda Meclis’e gelmesi bekleniyor.
DETAYLAR NETLEŞİYOR
Vatandaşın daha ucuz, sağlıklı gıdaya ulaşması için yapılacak yeni düzenlemenin detayları da yavaş yavaş ortaya çıkmaya başladı. Buna göre illerdeki hallerin sayısı ve buna bağlı olarak da rekabet artırılacak. Fiyatları istediği gibi belirleyen yapılanmalara son verilecek.
İlgili bakanlıklar aralarında koordineli bir çalışma yürüterek hazırlanan yasa teklifini ilgili belediyeler, sektör temsilcileri başta olmak üzere tüm taraflar ile paylaştı. Öneri ve görüşlerin masaya yatırıldığı toplantılar sonrasında taslak bir metin ortaya çıktı.
İstanbul, Ankara ve İzmir başta olmak üzere büyükşehirlerde tek olan hal sayısı artırılacak. Bunun için belediyelere arazi dahil pek çok destek verilecek. Böylece tekel kırılıp bir rekabet ortamı oluşacak. Bu da fiyatları aşağı çekecek. Mevcut hallerde bazı kişilerin birden fazla yeri bulunuyor. Sektör temsilcileri, bu kişilerin kimseye fırsat vermediğini, adeta bir tür mafya düzeni kurduğunu belirtti. Yeni açılacak hallerde bir kişi birden fazla yere sahip olamayacak. Eski hallerde yeri olanlar yeni yerlerde işyeri açamayacak.
Hallere ilişkin yeni kurallar belirlenerek, tedarik zincirinin kırılmaması için de tedbirler alınacak. Üretici kooperatiflerine hallerde yer verilecek. Zincir marketlerin doğrudan tarladan değil, hallerden mal alması sağlanacak. Bu şekilde hem üretici korunacak hem de gıda fiyatları daha uygun hale gelecek.
TEKELLEŞME ORTADAN KALDIRILACAK
Buna göre İstanbul, Ankara ve İzmir başta olmak üzere büyükşehirlerde tek olan hal sayısı artırılacak. Tekel kırılıp bir rekabet ortamı oluşacak. Bu da fiyatları aşağı çekecek. Yeni açılacak hallerde bir kişi birden fazla yere sahip olamayacak. Eski hallerde yeri olanlar yeni yerlerde işleri açamayacak. Hallere ilişkin yeni kurallar belirlenerek, tedarik zincirinin kırılmaması için de tedbirler alınacak. Üretici kooperatiflerine hallerde yer verilecek. Zincir marketlerin doğrudan tarladan değil, hallerden mal alması sağlanacak. Hallerdeki üreticilerin ürünlerinin satışında bazı muafiyetler ve teşvikler getirilmesi planlanıyor. Hallerde belediyelerin ağırlığı artacak. Özellikle denetim konusunda yeni tedbirler gündeme gelecek.
Hallerdeki üreticilerin ürünlerinin satışında bazı muafiyetler ve teşviklerin getirilmesi üzerinde de duruluyor. KDV oranlarının düşürülmesi de planlanıyor. Hallerde belediyelerin ağırlığı artacak. Özellikle denetim konusunda yeni tedbirler gündeme gelecek. Sıkı denetimler sayesinde gerek olmadığı halde fahiş fiyat artışı yapılmasının da önüne geçilecek.
(MYNET)