Kimyasal bir ürün olan pestisit, tarımda ürünlerin verimliliğini artırmak için kullanılsa da, kimyasal bir zehir olarak bilinen pestisitin günümüzde kullanımı yüzde 40 artmış durumda.
Buna bağlı olarak da marketlerden ya da manavlardan satın aldığımız pek çok besinde yüksek oranda pestisit kalıntıları bulunduğundan, sağlığımız içim büyük risk oluşturuyor.
Bu nedenle vatandaşlar, "Pestisit nedir, sağlığa zararları nedir? En çok pestisit bulunan besinler neler?" gibi soruların yanıtını arıyor.
İşte pestisit hakkında bilinmesi gerekenler...
PESTİSİT NEDİR, TARIMDA NEDEN KULLANILIR?
Pestisitler, tarımsal üretimde mahsulleri tehdit eden haşere, mantar, bakteri ve yabani otlara karşı kullanılan kimyasal maddelerdir. Tarım ürünlerinin verimini korumak için başvurulan bu kimyasallar, aynı zamanda gıdalarda kalıntı bırakma riski taşıdığından insan sağlığı açısından dikkatle ele alınmalıdır.
PESTİSİT ÇEŞİTLERİ NELER?
Pestisitler kullanım amaçlarına göre farklı türlerde üretilir:
İnsektisit: Böcek ve haşerelere karşı etkilidir.
Herbisit: Zararlı yabani otların yok edilmesinde kullanılır.
Fungusit: Mantar ve mantar sporlarına karşı tercih edilir.
Rodentisit: Fare ve sıçan gibi kemirgenleri hedef alır.
Bakterisit: Zararlı bakterilere karşı formüle edilir.
Larvisit: Tırtıl ve kurtçuk gibi larvaların kontrolünde kullanılır.
PESTİSİTLERİN SAĞLIĞA ZARARLARI NELER?
Pestisit maruziyeti kısa vadede,
- Ciltte kaşıntı ve tahriş,
- Burun ve boğaz yanması,
- Baş dönmesi, mide bulantısı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
Uzun vadede ise,
- Beyin ve sinir sistemi hasarı,
- Hormonal bozukluklar,
- Kısırlık, doğum kusurları,
- Kanser riski gibi ciddi etkiler yaratabilir.
EN ÇOK PESTİSİT BULUNAN BESİNLER
- Ispanak
- Çilek
- Nektarin ve şeftali
- Üzüm
- Elma
- Kiraz
- Dolmalık biber ve biber türleri
- Domates
- Marul, maydanoz, roka tarzı yeşillikler
- Patates
ENDOKRİN BOZUCU PESTİSİTLER NEDİR?
Bazı pestisitler, vücut hormonlarının işleyişine müdahale ederek “endokrin bozucu” etki gösterir. Bu durum, çocuklarda gelişim geriliği, yetişkinlerde ise üreme sağlığının bozulması, obezite, tiroit sorunları ve hormon kaynaklı kanserlere zemin hazırlayabilir.
PESTİSİT KALINTILARINDAN NASIL KORUNABİLİRİZ?
Evde uygulanabilecek basit yöntemlerle pestisit kalıntılarının etkisi azaltılabilir:
- Meyve ve sebzeleri akan su altında iyice yıkayın.
- Sert kabuklu gıdaları ovalayarak temizleyin.
- Lahana ve marul gibi ürünlerin dış yapraklarını ayırın.
- Sirke ile yıkamak, yüzeydeki kalıntıları azaltabilir.
- Mümkünse meyve ve sebzeleri soyarak tüketin.
TARIMDA EN ÇOK KULLANILAN PESTİSİTLER HANGİLERİ?
Küresel çapta en sık tercih edilen pestisitler:
- Glifosat
- Atrazin
Açık dondurma satın alanlara uyarı: Suda bekletilen dondurma kaşıklarına dikkatYaşam- 2,4-D (2,4-Diklorofenoksiasetik Asit)
- Metolaklor-S
- Dikloropropen
Ev ve bahçe kullanımında ise asefat, klorpirifos ve piretroid gibi maddeler yaygındır.
