Manisa Saruhanlı Sulh Ceza Hakimliği, sokağa çıkma yasağını ihlal ettiği gerekçesiyle para cezası kesilen bir kişinin cezasını yapılan itiraz sonrasında iptal etti.
Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nda sokağa çıkma yasağı şeklinde bir tedbir yer almadığını belirten mahkeme ceza için “kanunilik ilkesine aykırı” dedi.
Dava dosyasına yansıdığı haliyle ceza olayı şöyle gerçekleşti. Kolluk kuvvetlerinin dur ihtarına uymadığından dolayı İ.B. 25 Nisan 2021’de ifade vermek için karakola gitti. Polisle anlaşmazlık yaşayınca da gözaltına alındı. İ.B.’ye ifadesi alındıktan sonra sokağa çıkma yasağını ihlalden dolayı 3 bin 180 lira idari para cezası uygulandı.
Bunun üzerine İ.B.’nin avukatı Sercan Bozkaya aracılığıyla konuyu mahkemeye taşıdı. 31 Mayıs’ta cezaya itiraz etti. Müvekkilinin yaptığı eylemin hukuka muhalefet olmadığını belirten Bozkaya verilen cezanın kanuni olmadığını savundu. Cezanın iptalini istedi.
Saruhanlı Sulh Ceza Hakimliği de, Saruhanlı Kaymakamlığı’ndan söz konusu cezaya dayanak belgeleri istedi. Kaymakamlık idari para cezası karar tutanağını yollamakla yetindi.
28 Aralık’ta dosyayı karara bağlayan mahkeme cezaya dayanak olarak gösterilen Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'ndaki dayanak 57., 72. ve 282. maddeleri sıraladı.
Madde 57: … hastalıklarından biri zuhur eder veya bunların birinden şüphe edilir veyahut bu hastalıklardan vefiyat vuku bulur veya mevtin bu hastalıklardan biri sebebiyle husule geldiğinden şüphe olunursa aşağıdaki maddelerde zikredilen kimseler vak'ayı haber vermeğe mecburdurlar. Kudurmuş veya kuduz şüpheli bir hayvan tarafından ısırılmaları, kuduza müptela hastaların veya kuduzdan ölenlerin ihbarı da mecburidir.
Madde 72: 57. maddede zikredilen hastalıklardan biri zuhur ettiği veya zuhurundan şüphelenildiği takdirde aşağıda gösterilen tedbirler tatbik olunur:
Hasta olanların veya hasta olduğundan şüphe edilenlerin ve hastalığı neşrü tamim eylediği tetkikatı fenniye ile tebeyyün edenlerin fennen icap eden müddet zarfında ve sıhhat memurlarınca hanelerinde veya sıhhi ve fenni şartları haiz mahallerde tecrit ve müşahede altına vaz'ı.
Hastalara veya hastalığa maruz bulunanlara serum veya aşı tatbikı.
Eşhas, eşya, elbise, çamaşır ve binaların ve fennen intana maruz olduğu tebeyyün eden sair bilcümle mevaddın fenni tathiri.
Hastalık neşreden haşarat ve hayvanatın itlafı.
Memleket dahilinde seyahat eden eşhasın icap eden mahallerde muayenesi ve eşyalarının tathiri.
Hastalığın sirayet ve intişarına sebebiyet veren gıda maddelerinin sarf ve istihlakinin men'i.
Dahilinde sari ve salg gın hastalıklardan biri zuhur eden umumi mahallerin tehlike zail oluncaya kadar set ve tahliyesi
Madde 282: Bu Kanunda yazılı olan yasaklara aykırı hareket edenler veya zorunluluklara uymayanlara, fiilleri ayrıca suç oluşturmadığı takdirde, ikiyüzelli Türk Lirasından bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.
Mahkeme, idari para cezasına uygulanabilecek durumların ve tedbirlerin bu üç kanun maddesiyle sınırlı olabileceğini, sokağa çıkmanın yasaklaması gibi bir tedbirin de kanunda yer almadığını söyledi.
Mahkeme, kanunilik ilkesi gereğince idari yaptırıma sebep kabahatin açıkça kanunda tarif edilmesi gerektiğini belirtti.
Bu nedenle mahkeme başvuruya konu idari para cezasının kanunilik ilkesine uygun olmadığı sonucuna vardı ve söz konusu para cezasının kaldırılmasına hükmetti. Yargılama giderlerinin de kamu üzerine bırakılmasına karar verdi.