ABD Merkez Bankası (Fed), tüm dünyanın merakla beklediği faiz kararını açıkladı. Doların patronu, federal fonlama faizini 25 baz puan artışla yüzde 4,75-5,00 aralığına yükseltti.
Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC), kararı oy birliğiyle aldı. Bu oran, son 16 yılın en yüksek faizi olarak kayıtlara geçti. Fed karar metninde “devam eden faiz artışları” yerine “biraz ek sıkılaştırmanın uygun olabileceği” ifadesi kullanıldı. Fed metni sonrasında, mayıstaki toplantıda bankanın 25 baz puanlık daha artış yapacağı beklentisi öne çıktı.
ABD’de Silikon Vadisi Bankası ile Signature Bank’ın iflasları öncesinde 50 baz puan olan Fed’den faiz artışı beklentisi, iflaslar sonrasında 25 baz puana gerilemişti.
ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkelerde artan faizlerle birlikte tahvillerdeki değer kaybı, bankalarda riskleri artırmıştı.
Bilanço daraltma programında değişikliğe gidilmedi.
FED’DEN AÇIKLAMA
Fed karar metninde, ABD bankacılık sisteminin “sağlam ve dayanıklı” olduğunu belirterek, son gelişmelerin hanehalkı ve işletmeler için daha sıkı kredi koşullarıyla sonuçlanması ve ekonomik faaliyet, işe alma ve enflasyon üzerinde baskı oluşturmasının muhtemel olduğu belirtildi.
Son göstergelerin harcama ve üretimde ılımlı bir büyümeye işaret ettiği kaydedilen açıklamada, istihdamın son aylarda sağlam bir hızla ilerlediğine işaret edilerek, işsizlik oranının düşük, enflasyonunsa yüksek kalmaya devam ettiği aktarıldı.
PİYASALAR DALGALANDI
Kararın hemen ardından ABD’de hisse senedi piyasalarında ve altın fiyatlarında yükseliş, dolar endeksinde düşüş görüldü.
Karar ve karar metni, piyasada ilk anda “güvercin” olarak yorumlandı ancak karar metninde ve Fed Başkanı Jerome Powell’ın konuşmasında farklı yönde yorumlanabilecek mesajlar yer aldı ve bu nedenle piyasa göstergelerinde sert dalgalanmalar yaşandı.
Ons altın karar sonrası 1978 dolara kadar yükseldi. Gram altında da 1210 TL’nin üzeri görüldü ancak Powell’ın mesajları sonrasında altın fiyatlarında kısmi geri çekilme görüldü.
ABD borsa endekslerinde de karar sonrası dalgalanma yaşandı. Önce yükselişe geçen hisse senedi endeksleri, Powell’ın mesajları sonrasında geriledi. S&P 500 Bankacılık Endeksi yüzde 2,4 oranında geriledi.
Ons gümüş fiyatı yüzde 3 artarak 23,06 dolar seviyesini gördü ancak daha sonra geriledi.
Euro, ABD doları karşısında yüzde 1,2 değer kazanarak 1,090 seviyesini gördü.
Kripto paralarda da karar sonrası dalgalanma yaşandı. İlk anda yükselen Bitcoin’de, daha sonra yüzde 3’lük sert düşüş görüldü.
BÜYÜME, İŞSİZLİK, FAİZ BEKLENTİSİ
Fed’in ABD ekonomisine ilişkin büyüme beklentisi, 2023 için yüzde 0,5’ten yüzde 0,4’e, 2024 için yüzde 1,6’dan yüzde 1,2’ye gerilerken, 2025 için yüzde 1,8’den yüzde 1,9’a yükseldi.
Uzun dönemli büyüme beklentisi yüzde 1,8 olarak kaldı.
Fed üyelerinin medyan faiz beklentisi 2023 sonu için yüzde 5,1 olarak kalırken, 2023 için yüzde 4,1’den yüzde 4,3’e yükseldi. 2025 için beklenti de yüzde 3,1 olarak kaldı.
Fed’in işsizlik oranı beklentisi, 2023 için yüzde 4,6’dan yüzde 4,5’e gerilerken, 2024 için yüzde 4,6’da sabit kaldı. 2025 yılı için beklenti yüzde 4,5’ten yüzde 4,6’a yükseldi.
FED BAŞKANI POWELL’DAN MESAJLAR
Fed Başkanı Jerome Powell, karar sonrası kameraların karşısına geçti. Powell’ın açıklamasından satır başları şöyle:
Son birkaç haftadır küçük bankalarla ilgili pek çok sorun yaşadık. Bankacılık sektörüne dönük güveni yeniden sağlamaya çalışıyoruz. Bankaları yakından takip ediyoruz.
İzole edilmiş bankacılık problemleri eğer düzeltilmez ise bankacılık sistemi tehdit altına girebilir. Tüm mudilerin tasarrufları güvende.
İstihdam piyasasında sıkılaşma devam ediyor. Ücretlerde büyüme gevşemenin bazı işaretlerini gösterdi ancak iş gücü talebi hâlâ arzı aşıyor. Zaman içinde daha iyi dengeye gelmesini bekliyoruz.
Fiyat istikrarı olmadan ekonomi iyi bir şekilde işleyemez. Enflasyonu yüzde 2 hedefine geri getirmeye güçlü şekilde bağlı olmaya devam ediyoruz. Enflasyon bizim hedefimizin çok üzerinde olmaya devam ediyor.
Politika yapıcılar genel olarak bastırılmış büyümenin devam etmesini bekliyorlar.
Son enflasyon okumalarının gücü baskının yüksek olmaya devam ettiğini gösteriyor. Enflasyonu hedefe geri getirme süreci uzun bir yol olacak. Enflasyon beklentileri iyi çıpalanmış görünüyor.
Bankacılık sektöründeki son gelişmelerin kredi şatlarını sıkılaştırmasını bekliyoruz. Bankacılık sektöründe gelişmeler ekonomiyi etkileyecek ve buna nasıl yanıt vermemiz gerektiğine bakacağız.
Gerçekleşen ve beklenen etkilere bağlı olarak daha fazla faiz artırımı gerekli olabilir. “Devam eden” artırımlar kelimeleri yerine “belki” ve “bir miktar” sözlerine odaklandık.
Son toplantıdan bu yana ekonomik veriler beklenenden daha güçlü geldi.
Bilançomuzu ciddi şekilde azaltma sürecimizi devam ettiriyoruz.
Enflasyon ve iş gücü piyasasından gelen veriler faiz artırımlarına devam edilmesi gerektiğini gösteriyordu, bu nedenle faiz artırım kararı oybirliği ile alındı.
FOMC açıklaması bankacılık gerilimlerinde kaynaklı görünümde belirsizliği yansıtıyor.
Kredi şartlarında olası sıkılaşma parasal sıkılaştırmanın yapması gereken daha az iş olduğu anlamına gelebilir.
Daha fazla faiz artışı ihtiyacını değerlendirirken gelen verilere, değişen görünüme ve özellikle kredi sıkılaşmasının beklenmeyen etkilerine odaklanacağız.
Faiz indirimi bu yıl bizim temel beklentilerimiz içinde yok.
Politika, enflasyonu aşağı getirmek için yeterince sıkı olmalı, bu sıkılaşmanın bir kısmı kredi şartlarından gelebilir.
Faizleri beklediğimizden daha fazla artırmamız gerekirse bunu yapacağız.
Hâlâ yumuşak iniş için bir yol var ve bunu bulmaya çalışıyoruz.
SVB AÇIKLAMASI
Powell, iki hafta önce iflas eden Silikon Vadisi Bankası’na (SVB) da değinerek “Şu anda SVB’de neyin kötü gittiğini bulmaya çalışıyoruz ve bunları yeni politikalar ile düzeltmemiz gerekli, şeffaf olacağız” dedi.
Bankacılık sisteminde gözetim ve denetiminin güçlendirilmesi gerektiğini belirten Powell, “Bankacılık sektörünün genelinde zayıflık yok, SVB’ye özgü bir durum var, regülatörler bunun üzerinde çalışıyor” ifadelerini kullandı.
Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, karar sonrası açıklamasında “Cari enflasyon ve iş gücü piyasası trendleri Fed’in en az 2 kez 25’er baz puanlık faiz artırımı yapacağı temel senaryosunu destekliyor” dedi.