Tüm dünyayı etkisi altına alan gelir erozyonu ve enflasyonist baskı nedeniyle sıfır diye tanımlanan ürünlere erişilebilirliğin zorlaşması, şirketler ve tüketicileri farklı çözümlere yönlendirdi.
Bu çözümlerden biri de yenileme pazarı (refurbishment) oldu.
Elektronikte regülasyonlu ilk örneği Türkiye’de başlasa da diğer pek çok alanda yurtdışında çok daha gelişmiş olan yenileme ekonomisi, salgın sonrası artan tüketici talebinin de etkisiyle hızla büyüyen bir sektör haline geldi.
Cep telefonundan hazır giyime, ayakkabıdan mobilyaya ve otomobile kadar pek çok alanda hem şirketler hem de tüketiciler, artık sıfır ürün yerine, yenilenen ürünlere yöneldi ya da elindekini tadil ve tamir ettirerek yeniden kullanma yoluna gitti.
DEV MARKALARDAN 'YENİLEME' HİZMETİ
Yenileme, kullanılmış bir ürünün yenileme merkezleri tarafından tamir edilerek sıfıra yakın hale getirilip yeniden satışa sunulması ya da kullanılması olarak tanımlanıyor.
Dünyanın en büyük mobilya ve ev dekorasyonu markalarından Ikea, kullanılmış mobilyaları geri alıp ikinci el olarak yeniden satmaya başladı.
ABD, İngiltere, Avustralya ve Kanada’da başlatılan pilot programının Türkiye’de de uygulanması bekleniyor. Öte yandan dünyanın en yaygın hazır giyim markası İspanyol Zara da İngiltere’de tamir ve tadil hizmeti başlattı.
Türkiye’de ise şimdilik cep telefonu giyim ve otomobilde benzer modeller hayata geçirildi.
TERZİ İŞLERİNE TALEP ARTTI
ekonomim.com'un haberine göre Türkiye Terziler, Konfeksiyoncular ve Hazır Giyim Sanatkarları Federasyonu Başkanı Ali Safa Şen, kıyafette son dönemde yaşanan ciddi fiyat artışlarının vatandaşları tadilata yönlendirdiğini söyledi.
Şen ,"Geçmiş yıllarda fast fashion akımının etkisi ile terzilerde işler çok düşmüştü. Şimdi, terziler eski altın günlerine dönmeye başladı. Hali hazırda terzilerin yüzde 20’si sipariş yani kumaştan ürün yapanlardan oluşurken kalanı tamir ve tadilat işleri yapıyor” dedi.
Fermuar Hastanesi Sahibi Vehbi Selçuk da "Eskiden çantasının, ayakkabısının montunun fermuarı bozulanlar yenisini alırken şimdi tamir ettirmeye yöneldi" ifadelerini kullandı.
ARAÇ YENİLEME KAMPANYALARI
Otomotiv devi Renault da Fransa ve İspanya’da ‘Refactory’ ismiyle başlattığı fabrika çıkışlı ikinci el araç satışı modelini önümüzdeki yıl resmen Türkiye’ye getireceğini açıkladı. Söz konusu yatırımların da katkısıyla yılda 200 bine yakın aracın yenilenerek piyasaya sunulacağı tahmin ediliyor.
SIFIR CEP TELEFONU SATIŞLARI GERİLEDİ
Benzer bir tablo elektronik sektöründe de geçerli. Bir araştırmasına göre dünyada sıfır telefon satışları 2021’den 2022’ye geçişte yüzde 11 azaldı.
Statista’ya göre dünya genelinde resmi olarak yenilenmiş akıllı telefon adedi 2020’de 221 milyon iken bu rakam geçen yıl 251 milyona yükseldi.
Giyim Sanayicileri Derneği Başkanı Ramazan Kaya da döngüsel ekonominin de bir parçası olan yenilemenin çok hızlı bir şekilde büyüdüğüne dikkat çekti.
Kaya'ya göre bunun sonucunda da sıfır üretim hattı da yavaşlıyor.