Dr. Charles Gerba’nın 1975 yılında yaptığı bir çalışmaya göre; klozet kapağı açıkken sifon çekilmesi halinde koli basili bakterisi altı saate kadar havada geziniyor ve uçuşan bakteriler 6 metre uzağa kadar gidebiliyor. Yani diş fırçanızdan havlularınıza ve hatta banyoda açıkta bulunan her eşyanıza gidip yapışarak sizi ve ailenizi hasta ediyor. Ayrıca 1gr dışkıda 10 milyon virüs, 1 milyon bakteri ve bin parazitik kist bulunduğu söyleniyor.
Yapılan araştırmalar, klozet kapağını açık bırakarak sifonu çektiğinizde sifonunuz, idrar veya dışkınızdaki bol miktardaki bakterinin, sifonunuzun gücüne bağlı olarak tuvaletten 25 santimetre ile 6 metre arasında değişen bir mesafeye fırlamasına neden olduğunu gösteriyor.
Bu da, tuvaletinizin etrafında bulunması muhtemel olan hijyen unsurlarınızın (diş fırçası, ağız temizleme ipi, tarak, pamuk, vs.) özellikle ishale neden olduğu bilinen, ancak Hepatit gibi daha ciddi hastalıklara da neden olabilecek bakterilere ve virüslere bulanmasına neden olabilir.
Bilim insanları halen mikropların sifonun çekilmesi sırasında fırladığı bu mesafe konusunda tam bir anlaşmaya varamamıştır.
Dr. Mehmet Öz bu fırlama mesafesinin 5 metreye kadar çıkabileceğini söylerken, Journal of Hospital Infection dergisinde Ocak 2012'de yayımlanan bir makale, ishale neden olan Clostridium difficile isimli bakterinin fırladığı mesafeyi sadece 25 santimetre olarak vermektedir.
Diş fırçaları bile tehlikede
Öte yandan Mythbusters ekibi bu konuyu test etmiş ve alakasız yerlere koydukları hijyen unsurlarında (örneğin diş fırçalarında) bile dışkıda bulunan bakterilerin biriktiğini fark ederek şaşırmışlardır (kullandıkları 24 diş fırçasının 2'sini lavabodan uzakta, çalışma ofislerinde saklamışlar ve aynı bakterilere bu fırçalar üzerinde bile rastlamışlardır).
Mythbusters'ın vardığı sonuç "Kaka her yerde!" şeklinde olsa da, bilim insanları bu sonuçla pek ikna olmamaktadır.
Diş fırçalarının hijyeniyle ilgili olarak uzmanlar yine görüş ayrılıklarına sahiptirler. Sifon sebebiyle havaya dağılan mikroplardan korumak adına bazı uzmanlar diş fırçalarının dolap içlerine konulması gerektiğini savunsalar da, bu defa da genellikle sıcak ve nemli kalan dolap içlerinde bolca bakterinin üreyebildiğinin keşfi sorun yaratmış ve dolap içinde saklanan diş fırçalarında da yüksek miktarda bakteri tespit edilmiştir.
3-4 ayda bir değişmesi gerekiyor
Dolayısıyla diş fırçalarını etkili bir biçimde korumak henüz mümkün değildir. İşte tam olarak bu sebeple, bir koruma yöntemi bulmaktansa 3-4 ayda bir düzenli olarak diş fırçalarının değiştirilmesi önerilmektedir. Bir diğer opsiyon da tek kullanımlık diş fırçalarına başvurmaktır; ancak bu da her zaman pratik bir çözüm olamamaktadır. Bunlar haricinde bir de diş fırçalarını temizlemek amacıyla kullanılan bazı kimyasallar eczane ve marketlerde bulunabilmektedir. Unutmayınız ki bunlar diş fırçanızı sterilize edemezler ve sadece bakterilerin sayısını %99 dolaylarında azaltabilirler.
Ancak bu etki sürekli değildir ve bakteriler yeniden üreyecektirler. Dolayısıyla diş fırçanızı sıklıkla yenilemeyi unutmamalısınız. Ayrıca diş fırçanızı, dişlerinizi fırçaladıktan sonra suyla tüm artıklardan temizlemek, sonrasında kurulamak ve ağızlık kısmı yukarıya gelecek şekilde, tamamen şahsi kullanımınızda olacak biçimde (başkalarıyla paylaşmadan) saklamak hastalık riskini azaltacaktır.
Tuvalet kağıdı ve el havlusu daha kirli
Ayrıca sadece bu da değil! Her ne kadar özellikle kadınların çok büyük bir kısmı umumi tuvaletlerin oturaklarına oturmaktan korksalar da, esasında korkulması gereken sadece bu değildir. Tuvaletlerin hemen yanında bulunan tuvalet kağıtlarında oturaklara göre 150 kat, ellerinizi silmek için başvurduğunuz havlu kağıtlarda ise oturaklara göre 50 kat fazla bakteri bulunmaktadır! Bu bakteriler de sizi gerçekten hasta edebilecek olan bakterilerle aynıdır.
Kolorado Üniversitesi araştırmayı bir boyut öteye götürmüş ve aynı bakterilerin tuvalet kapısı kollarında ve sabun haznelerinde de bulunduğunu ispatlamıştır.
Sifonu kapatarak çekin
Sonuç olarak, malesef bu bakterilerden kaçmak mümkün değildir. Mythbusters'ın vardığı sonuç gibi, onlar her yerde! Bu yüzden bu bakterilerle doğrudan savaşmak yerine, dolaylı yöntemler tercih edilmelidir: Tuvaletten çıkarken sifonu kapağı kapatarak çekin, bol bol vitamin alarak, spor yaparak, düzgün beslenerek savunma sisteminizi güçlü tutun! Onlardan kaçamazsınız; ancak bu şekilde kurtulmanız mümkün olabilir.
Yazar: Çağrı Mert Bakırcı