Dünyadaki sayılı basın müzeleri arasında bulunan Türkiye
Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Basın Müzesi, hizmete girişinin 25.
yılını bugün müzede düzenlenecek törenle kutlayacak. Törene, TGC
Başkanı Turgay Olcayto ve yönetim kurulu üyeleri de katılacak.
Törende müzeye bugüne kadar katkıda bulunan kişi ve kurumlara
Şükran Plaketleri takdim edilecek. Tören kokteyl ile devam
edecek.
BASIN TARİHİNE YOLCULUK
Tarihi binasında 25 yıldır hizmet veren TGC Basın Müzesi, bir
yandan basına emeği geçmiş kişilerin anı eşyalarını,
fotoğraflarını, yağlı boya tablolarını, hatta hobilerini
sergilerken bir yandan da basın teknolojisi ve teknoloji ile
üretilen eserleri bünyesinde barındırmasıyla dünyadaki sayılı
müzeler arasında yer alıyor. Müze kütüphanesinde gazeteciler
tarafından bağışlanmış 15 bin kitap bulunuyor.
Basın Müzesi, basın teknolojisinin başlangıçtan günümüze değişimini
gözler önüne seriyor. Müzede, dönemin çeşitli gravürlerine ve
tarihçesine bakılarak Türkiye’deki ilk basım olayı olarak bilinen
1729’da İbrahim Müteferrika’nın kurmuş olduğu matbaanın maketi ve
bastığı örnekler, taşbaskı, düz baskı makinesi, rotatif, giyotin ve
çeşitli dönemleri yansıtan baskı makineleri yer alıyor.
Diğer odalarda ise Türk gazetecilik tarihinin başlangıcı olan 1828
tarihli Vakayi-i Mısriye gazetesi ile basın tarihinin ilk
basamaklarını anlatan belgeler ve gazeteler, 2. Meşrutiyet’le
birlikte gerçekleşen basın patlaması, Meclisin açılışı ve Türkiye
Cumhuriyeti’nin kuruluşu, Latin harflerine geçiş ve günümüze kadar
ki süreci içeren belgeler, fotoğraflar da bulunuyor.
6 Nisan 1909’da Galata Köprüsü üzerinde katledilen ilk gazeteciden
günümüze kadar öldürülen gazetecilerin fotoğrafları, “Öldürülen
Gazeteciler” bölümünde yer alıyor.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi, müzecilik açısından
taşıdığı bu nitelilerin yanı sıra kültür ve sanat
etkinlikleriyle de dikkat çekiyor. Müzenin ikinci katında bulunan
Cevat Fehmi Başkut Sanat Galerisi’nde 6 ayrı salonda sergi
yapılabiliyor.
UZMANLIK KÜTÜPHANESİ VAR
Müzenin üçüncü katında ise, uzmanlık kütüphanesi yer alıyor.
Kütüphanede medya ile ilgili zengin kitapların yanı sıra 1923’ten
bu yana basılı, mikrofilm ve cd-dvd olarak gazete ve dergilerin
koleksiyonları bulunuyor. Ayrıca, Osmanlıca gazete ve dergi
örnekleri ile gazetecilerin bağışladığı kitaplar ve kütüphane
koleksiyonları da yer alıyor. Müzede ayrıca Nezih Demirkent
Konferans Salonu ve Cep Tiyatrosu da bulunuyor.
ESKİDEN SANSÜR BİNASIYDI
Basın Müzesi, 1865 yılında dönemin Maarif Nazırı Safvet Paşa tarafından İtalyan Mimar G. Fosetti’ye Neo Klasik tarzda yaptırıldı. Maarif-i Umumiye Nezareti (Milli Eğitim Bakanlığı) ve İstanbul Darülfünunu hizmetlerinde kullanılan bina II. Abdülhamit döneminde Sansür Heyeti tarafından kullanıldı ve 1908 yılında Şehrülemaneti’ne (İstanbul Belediyesi) devredildi. Görkemli tarihi bina, Nezih Demirkent’in başkanlığındaki Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu ile İstanbul Belediye Başkanı Abdullah Tırtıl arasında yapılan anlaşmayla 1983 yılında Cemiyet’e tahsis edildi. 1984-1988 yılları arasında restore edilen bina 9 Mayıs 1988 tarihinde hizmete açıldı.