Abdullah Tolu'nun ekonomim.com'daki "Tabela asmayana 91 bin TL ceza!" başlıklı yazısı
Şimdi hemen “bu da nereden çıktı, böyle bir ceza mı olur?” demeyin. Çünkü, böyle bir ceza var. Ülkemizde genelde tabela asana ceza kesilir ancak, burada durum biraz farklı, tabela asmayana ceza kesiliyor! Ama bu hepsinden farklı bir tabela!
Üstelik, tabela asmama cezası yeni de değil, uzun bir süredir uygulanıyor. Maalesef, ilgili düzenlemeyi bilmedikleri için kimse de bu zorunluluğun farkında değil!
Konu tam olarak ne ile ilgili?
Daha fazla merak ettirmeyelim, konu, MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) tarafından çıkarılan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik (9/1/2008 tarihli ve 26751 sayılı Resmi Gazete)’te yer alan bir düzenleme ile ilgili.
Söz konusu Yönetmelik ile; 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun uygulanmasına yönelik olarak suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesi amacıyla yükümlüler, yükümlülükler, yükümlülüklere uyumun denetimi, gümrük idaresine açıklama yapılması ve diğer tedbirlere ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiş bulunuyor.
Düzenleme nasıl?
5549 sayılı Kanun ve söz konusu Yönetmelik aslında “müşterini tanı” tedbirine dayanıyor.
5549 sayılı Kanuna göre yükümlülerin, müşterileri ve müşterilerinin faaliyetleri ile ilgili olarak yeterli düzeyde bilgi sahibi olmaları için, müşterini tanı tedbirlerini almaları gerekiyor (5549 Sayılı Kanun, Mad.3).
Yükümlülerin, müşterinin tanınmasına ilişkin esaslar kapsamında; kendileri nezdinde yapılan veya aracılık ettikleri işlemlerde işlem yapılmadan önce, işlem yapanlar ile nam veya hesaplarına işlem yapılanların kimliklerini tespit etme ve gerekli diğer tedbirleri alma zorunlulukları bulunuyor. Müşterini tanı tedbirleri ise, Tedbirler Yönetmeliği’nin 5 ila 26/A maddelerinde sayılmış olup, aynı yönetmeliğin 5 ila 14. maddelerinde düzenlenmiş kimlik tespiti yükümlülüğünü içeren tedbirlerin bütünü.
Müşterinin kimlik tespiti
Yükümlülerin;
- Sürekli iş ilişkisi tesisinde tutar gözetmeksizin,
- İşlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı 185 bin TL veya üzerinde olduğunda,
- Elektronik transferlerde işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı 15 bin TL veya üzerinde olduğunda,
- Şüpheli işlem bildirimini gerektiren durumlarda tutar gözetmeksizin,
- Daha önce elde edilen müşteri kimlik bilgilerinin yeterliliği ve doğruluğu konusunda şüphe olduğunda tutar gözetmeksizin
kimliğe ilişkin bilgileri almak ve bu bilgilerin doğruluğunu teyit etmek suretiyle müşterilerinin ve müşterileri adına veya hesabına hareket edenlerin kimliğini tespit etmek ve işlemin gerçek faydalanıcısının ortaya çıkarılması için gerekli tedbirleri almak zorundalar. Kimlik tespitinin, iş ilişkisi tesisinden veya işlem yapılmadan önce tamamlanması gerekiyor. Sürekli iş ilişkisi tesisinde ise, iş ilişkisinin amacı ve mahiyeti hakkında bilgi alınması yeterli bulunuyor (Tedbirler Yönetmeliği, Mad. 5).
Kim bu yükümlüler?
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesi ile daha etkin mücadele edilebilmesi ve mali sistemin suçlular tarafından kullanılmasının engellenebilmesi için gerek uluslararası alanda gerekse iç hukukta finansal kuruluşlara ve diğer bazı meslek gruplarına yönelik birtakım yükümlülükler getirilmiş bulunuyor.
Kanunun uygulanmasında yükümlü olarak belirlenenler ise şunlar: Bankalar, bankalar dışında banka kartı veya kredi kartı düzenleme yetkisini haiz kuruluşlar, kambiyo mevzuatında belirtilen yetkili müesseseler, finansman ve faktoring şirketleri, sermaye piyasası aracı kurumları ve portföy yönetim şirketleri, ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşları, yatırım ortaklıkları, sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri ile sigorta ve reasürans brokerleri, finansal kiralama şirketleri, sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde takas ve saklama hizmeti veren kuruluşlar, kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasına ilişkin saklama hizmeti ile sınırlı olmak üzere Borsa İstanbul Anonim Şirketi, Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi ile kargo şirketleri, varlık yönetim şirketleri, kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar ile bu işlemlere aracılık edenler, Cumhuriyet altın sikkeleri ile Cumhuriyet ziynet altınlarını basma faaliyeti ile sınırlı olmak üzere Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, kıymetli madenler aracı kuruluşları, ticaret amacıyla taşınmaz alım satımıyla uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler, iş makineleri dâhil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım satımı ile uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler, tarihi eser, antika ve sanat eseri alım satımı ile uğraşanlar veya bunların müzayedeciliğini yapanlar, Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, Türkiye Jokey Kulübü ve Spor Toto Teşkilat Başkanlığı dâhil talih ve bahis oyunları alanında faaliyet gösterenler, spor kulüpleri, noterler, taşınmaz alım satımı, sınırlı ayni hak kurulması ve kaldırılması, şirket, vakıf ve dernek kurulması, birleştirilmesi ile bunların idaresi, devredilmesi ve tasfiyesi işlerine ilişkin finansal işlemlerin gerçekleştirilmesi, banka, menkul kıymet ve her türlü hesaplar ile bu hesaplarda yer alan varlıkların idaresi işleriyle sınırlı olmak üzere serbest avukatlar, bir işverene bağlı olmaksızın çalışan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler, finansal piyasalarda denetim yapmakla yetkili bağımsız denetim kuruluşları, kripto varlık hizmet sağlayıcılar, tasarruf finansman şirketleri.
Görüldüğü gibi, Yönetmelikte yükümlü kapsamı oldukça geniş tutulmuş bulunuyor!
Yönetmelikteki kimlik tespit şekilleri!
- Gerçek kişilerde kimlik tespiti (Mad. 6)
- Gerçek kişiler ile ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerde uzaktan kimlik tespiti (Mad. 6/A)
- Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerde kimlik tespiti (Mad. 7)
- Dernek ve vakıflarda kimlik tespiti (Mad. 8)
- Sendika ve konfederasyonlarda kimlik tespiti (Mad. 9)
- Siyasi partilerde kimlik tespiti (Mad. 10)
- Yurt dışında yerleşik tüzel kişilerde ve yurt dışında kurulmuş güven sözleşmelerinde kimlik tespiti (Mad. 11)
- Tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde kimlik tespiti (Mad. 12)
- Kamu kurumlarında kimlik tespiti (Mad. 13)
- Başkası adına hareket edenlerde kimlik tespiti (Mad. 14)
- Başkası hesabına hareket edenlerde kimlik tespiti (Mad. 17)
Tabela cezası başkası hesabına hareket edenlerle ilgili!
Evet, tabela cezası başkası hesabına hareket edenlerle ilgili!
Yükümlülerin bir başkası hesabına hareket edilip edilmediğini tespit için gerekli tedbirleri almaları gerekiyor. Bu kapsamda yükümlülerin, kendi adına ve fakat başkası hesabına hareket eden kimselere sorumluluklarını hatırlatmak amacıyla gerekli duyuruları (biz buna tabela diyoruz) hizmet verdikleri tüm işyerlerine müşterilerin rahatça görebileceği şekilde asmaları zorunlu bulunuyor. Finansal kuruluşların ise ayrıca sürekli iş ilişkisi tesisinde başkası hesabına hareket edilip edilmediğine ilişkin müşterinin yazılı beyanını almaları zorunlu. Bu beyanın müşteri sözleşmesinde belirtilmesi veya uygun formlar kullanılarak alınması da mümkün.
Tabelanın uyarı amaçlı işyerine asılması zorunlu!
Yukarıda da ifade edildiği üzere, yükümlülerin kendi adına ve fakat başkası hesabına hareket eden kimselere sorumluluklarını hatırlatmak amacıyla, gerekli duyuruları hizmet verdikleri tüm işyerlerine müşterilerin rahatça görebileceği şekilde asmaları zorunlu bulunuyor.
Asmayanlara 91 bin TL idari para cezası!
Evet, yanlış duymadınız! Kendi adına ve fakat başkası hesabına hareket eden kimselere sorumluluklarını hatırlatmak amacıyla, gerekli duyuruları hizmet verdikleri tüm işyerlerine müşterilerin rahatça görebileceği şekilde asmayan yükümlülerden finansal kuruluşlara 182 bin 178 TL., finansal kuruluşlar dışındaki yükümlülere ise 91 bin 89 TL idari para cezası kesiliyor.
Peki bu nasıl tespit ediliyor?
MASAK, MASAK’ta görevli Vergi Müfettişleri ile Hazine ve Maliye Uzmanları aracılığıyla yaptırdığı uyum denetimlerinde bu tespitleri yapıyor. Bu arada uyum tespitleri oldukça yaygınlaştı. SMMM ve YMM’lerde de bu denetimler sıkça yapılmaya başlandı.
Kesilen ceza tutarı oldukça yüksek.
MASAK tabelasını işyerinizin görünür bir yerine asmayı unutmayın!
Aman dikkat!