KAN ŞEKERİNİN YÜKSEK OLMASI SİZİ NEDEN ENDİŞELENDİRMELİ?
İnsülin, adını çok sık duyduğumuz ancak işlevini pek de bilmediğimiz bir hormondur. Aslında karın bölgesinde bulunan ve mideye yakın olan pankreas tarafından üretilmektedir. Pankreas, karbonhidrat olarak da adlandırılan formdaki glikoza yanıt olarak insülin üretmektedir.
Fruktoz ise metabolizmada glikozdan daha farklı etkileri olan ve aynı zamanda hafif de olsa kan şekerinin yükselmesine neden olan bir şeker türüdür. Fruktoz içeren gıdalara örnek olarak şekerli içecekler, işlenmiş yiyecekler verilebilir.
Vücuduna her karbonhidrat alındığında pankreas kan şekerini düzenlemek adına insülin üretir. Ancak bu besinlerin sürekli olarak ve sıklıkla alınması vücuttaki glikoz ve insülin seviyelerinin devamlı olarak yüksek olması anlamına gelir.
Bu döngü belirli bir süre devam ettiğinde ise vücutta insülin direnci gelişebilmektedir. Bu direnç ise, vücudun aşırı insülin üretmesine neden olmaktadır.
İnsülin seviyesinin yüksek olması, yüksek kolesterol, diyabeti aşırı kilo ya da obezite, kalp hastalıkları ve daha birçok kronik rahatsızlığın altında yatan sebeplerin başında gelir. Yüksek glikoz seviyesi vücuttaki birçok dokuya ve özellikle büyük ve küçük kan damarlarına zarar verir.
Küçük kan damarları ise oldukça hassas ve savunmasızdır bu nedenle zarar gördüklerinde göz, böbrek ve sinir hastalıklarına, hatta bunamaya bile neden olabilirler. Bireyin glikoz ve insülin seviyelerinin neden yükseldiğini öğrenmek, kontrol altına almakta ilk adımdır.
Normal kan şekeri seviyesi, gece boyunca açlığın ardından sabah uyandığınızda 100 mg/dL'den az ve yemek yedikten 2 saat sonra ise 140 mg/dL'den az olmalıdır. Minik yükseklikler insan sağlığını ciddi derecede etkilemeyebilir ve belirti göstermeyebilir. Ancak 250 mg/dL'nin üzerinde kan şekerine sahip bireylerde belirli semptomlar görülmeye başlanır.
Hassas kişilerde semptomların görülmesi için bu rakam 180 mg/dL'ye kadar da düşebilir.
KAN ŞEKERİNİZİN YÜKSEK OLDUĞUNU GÖSTEREN BELİRTLER
AŞIRI SUSAMAK
Bir kişinin kan şekerinin yüksek olduğunu gösteren belirtilerin başında sık idrara çıkma ile beraber giderek artan susuzluk gelmektedir. Normal koşullarda insülin sayesinde glikoz yakıt olarak kullanılabileceği hücrelere ulaştırılır.
Ancak glikoz seviyesinin aşırı yüksek olmasıyla birleşen insülin direnci, glikozun kandan vücuttaki dokulara aktarılmasında yeterli olamayabilir. Bu durum gerçekleştiğinde ise kanda normalden daha yüksek glikoz seviyesi gözlemlenir.
Kan, böbrekler tarafından düzenli olarak süzülerek gereksiz olan maddeleri dışarı atarken gerekli olanları emerek kan dolaşımına tekrar katarlar. Eğer kanda aşırı miktarda glikoz varsa böbrekler kandaki glikozu atmaya çalışır. Devamında ise idrarla atılacak olan glikoz için vücuttan su da atılır.
Bu nedenle vücuttan sürekli olarak su ve glikoz atıldığından devamlı bir susama ve idrara çıkma durumu görülür.
RUH HALİNDE DALGALANMALAR
Ruh halinizde ani değişiklikler oluyorsa bu durum yüksek kan şekeri belirtisi olabilir. Kan şekerindeki dalgalanmalar kişide sinirlilik veya endişe hali ya da uyuşukluk ve uyuma isteği yaratabilir.
Ruh halinin değişkenliğinde çevresel faktörler, hormonlar, stres, mineral ve vitamin eksiklikleri de sebep olabilse de kan şekerinin ruh hali dalgalanmalarına etkisi büyüktür. Glikozun yükselmesi vücutta insülin üretilmesine neden olur. Bu insülin aşırı ve güçlü bir şekilde vücuda salgılandığında glikoz seviyesinde ani düşüş meydana gelir.
Bu durum ise uyuşukluk, titreme, baş ağrısı ve dönmesi gibi düşük kan şekeri semptomlarını yaşamanıza neden olabilir. Eğer ruh hali dalgalanmalarının glikoza bağlı olup olmadığını merak ediyorsanız bir yiyecek günlüğü tutabilirsiniz. Bu sayede günün hangi saati ne yediğinizi bilerek semptomların örtüşüp örtüşmediğine bakabilirsiniz.
BULANIK GÖRÜŞ
Eğer bulanık görüyorsanız bunun da yüksek kan şekerinin bir belirtisi olduğunu bilmenizde fayda var. Gözün yapısı gereği mercek kısmını kan şekeri doğrudan etkilemektedir ve kan şekerindeki dalgalanmalar merceğin yapısının bozulmasına neden olabilir.
Merceğin şişmesi veya şeklinin değişmesi gözün odaklanmada zorlanmasına neden olur ve görüş bulanıklaşabilir. Çoğu kişi bu durumda gözlüklerini değiştirmeleri gerektiğini düşünür ancak kan şekeri seviyesi stabil hale geldiğinde görmeleri de eski haline gelecektir.
Bu durumda aceleci davranmamak gerekir çünkü kan şekerinin stabilize olması birkaç ayı bulabilmektedir. Bulanık görüşün bir diğer nedenleri arasında katarakt ve glokom bulunmaktadır. Ancak bu rahatsızlıklar da yüksek kan şekeri olan bireylerde daha sık görülmektedir.
AÇLIK VE ŞEKER AÇLIĞI HİSSETMEK
Yüksek kan şekerine sahip bireylerin açlık hissetmesinin yanında aşırı bir şeker isteği duyması da muhtemel bir durumdur. Bu durum düzenli olarak yemek yediğinizde ve hatta atıştırmalar yaptığınız halde ortaya çıkabilir. Sürekli olarak canınızın yemek ya da tatlı istiyor oluşu her zaman stres kaynaklı veya duygusal yeme ihtiyacı anlamına gelmez.
Yüksek kan şekerine sahip bireylerde, kandaki şeker oranı düzenli olarak artış gösteriyorsa buna bağlı olarak insülin direnci oluşabilir. İnsülin ise kandaki glikoz oranının düzenlenmesine en önemli yere sahiptir ve insülin direnci geliştiğinde kişinin kanında glikoz etkili bir şekilde emilmediğinden vücut kanda glikoz yokmuş gibi algılar.
Vücut ise bu duruma beyindeki açlık merkezini harekete geçiren ve iştahı artıran sinyalleri yayarak cevap vermektedir. Kan şekeri yükseldiğinde aç hisseden kişi yemek yeme eğilimde olabilir ancak yemek yediğinde bile glikoz kanda emilmeden atılacağından açlık sinyalleri gelmeye devam eder.
İSTEMSİZ KİLO VERİYORSANIZ
Yüksek kan şekerinin bir sonucu olarak ortaya çıkan insülin direnci, vücuda yakıt alınmadığı algısına neden olur. Bunun nedeni ise glikozun iyi çalıştığı zamandaki gibi insülinin kana karışmıyor oluşudur. Vücut yeterli yakıt alınmadığını düşündüğünden diğer yakıtları yakar ve sonuç olarak vücut katabolizma denen yıkım moduna girerek kilo kaybına neden olur.
YÜKSEK KAN ŞEKERİNİN DİĞER BELİRTİLERİ
Kan şekerinin yükselmesi sürekli yorgun hissetmenize, sık sık enfeksiyon geçirmenize, yaralarınızın daha geç iyileşmesine neden olabilir.
Yüksek glikoz seviyesi, kronik yüksek şeker seviyesine sahip bireylerde enfeksiyon sıklığının artmasına neden olarak bağışıklığı da tehlikeye atar. Oluşabilecek en yaygın enfeksiyonların başında maya ve mantar enfeksiyonlarının yanında idrar yolu enfeksiyonu görülmektedir.
DOKTORUNUZA DANIŞMAYI İHMAL ETMEYİN
Eğer kendinizde ya da bir yakınınızda bu belirtilerin tamamını ya da bir kısmını gözlemliyorsanız ilk yapmanız gereken bir doktora danışmaktır. Bu semptomların pek çoğu vitamin, mineral eksiklikleri, tiroidlerin fonksiyonlarında bozukluk, yetersiz beslenme, susuz kalma ve kronik stres gibi sorunlarla benzerlik gösterebilir.
Doktorunuz sizin için gerekli testleri yapacaktır ve devamında gerekli tedavi yöntemini de belirleyecektir. Rafine şeker ve işlenmiş gıdalar tüketmek hastalığın seyrini olumsuz etkileyeceğinden beslenme düzeninden çıkarılmalıdır.
(Sabah)