Türkiye zorlu bir ayı daha geride bıraktı. Gündem başlıklarının hızlı değiştiği Mayıs ayında, siyasi arenada gergin ve hüzünlü bir atmosfer hakimdi. Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan arasında yaşanan gerginlik siyaset gündemine otururken, Soma’da yaşanan maden faciası, politik arenanın ateşini daha da yükseltti. Yaklaşan Cumhurbaşkanlığı seçimleri nedeniyle, partilerin aday arayışları ise farklı bir ivme kazandı. İşte araştırmanın detayları…
METİN FEYZİOĞLU – ERDOĞAN TARTIŞMASI
Medya Takip Merkezi’nin (MTM) araştırmasına göre; Danıştay’ın 146. kuruluş yıldönümü nedeni ile düzenlenen törende, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu arasında yaşanan gerginlik, Mayıs ayının siyaset gündeminde geniş yer buldu. TBB Başkanı Metin Feyzioğlu’nun Van Depremi ardından kurulan Konteyner Kent ile ilgili sözlerine sinirlenen Başbakan Erdoğan, Feyzioğlu’nu siyaset yapmakla suçlayarak, yaptığının “saygısızlık” ve “edepsizlik” olduğunu vurguladı. Başbakan’ın sert sözleri, Abdullah Gül’ün Erdoğan’ı sakinleştirmeye çalışma teşebbüsleri ve ardından da Erdoğan’ın, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Genel Kurmay Başkanı Org. Özel ve Danıştay Başkanı Güngör ile birlikte töreni terk etmesi yankı uyandırdı. Başbakan’ın “Herkes haddini bilecek. Bundan böyle bunların konuşacağı yere hiçbir zaman katılmam” sözleri, gündemde ilgi çeken konular arasında yer aldı.
ÇOCUK ÖLÜMLERİ YARGIDA
Rapora göre, ayın medyada yer alan konularından bir diğeri, çocuk ölümlerinde meydana gelen artış ile birlikte, konuya ilişkin cezaların düzenlenmesi konusunun gündeme getirilmesi oldu. “İdam” cezasının söz konusu olup olamayacağı da çocuk ölümlerine ilişkin olarak yapılan tartışmaların arasında yer aldı.
Çocuklara yönelik cezaları arttıran paketten, yargıda köklü bir değişiklik yapmak için düzenleme çıkması, tartışmaları farklı noktaya taşıdı. Buna göre; Yargıtay Başkanlar Kurulu, Genel Kurul’un onayıyla dairelerin iş bölümü ve üyelerini değiştirebilecek. Yargıtay Başkanlığı için kıdem süresi 4 yıldan 10 yıla çıkartılacak. Bu süre Yargıtay Başsavcısı için 4 yıldan 5 yıla, başkan vekili ve başsavcı vekilliği için 3 yıldan 5 yıla çıkarılacak. Kıdem şartı bulunmayan Yargıtay Genel Sekreterliği için ise 5 yıllık kıdem şartı aranacak.
BAŞBAKAN’IN SES GETİREN SOMA ZİYARETİ
Soma’da 301 maden işçisinin hayatını kaybettiği olay, “İhmal mi?” yoksa “Kaza mı?” sorularının gündeme gelmesine neden olurken; siyasi isimler, takvimlerinde yer alan programlarını iptal ettiler.
Soma’daki maden faciasının ardından, Başbakan’ın olay yerine ziyarette bulunması ve ziyareti esnasında protestolara maruz kalması, ayın en çok dikkat eden gündem başlıkları arasında yer aldı. Kalabalık içinde kalan Recep Tayyip Erdoğan’ın, kendisini protesto eden bir kişiye yumruk attığına dair ortaya atılan iddialar, medyada geniş yankı uyandırdı. Ayrıca Erdoğan’ın bir vatandaşa yönelik olarak sarfettiği iddia edilen, "Türkiye'nin Başbakanına yuh çekersen tokadı yersin" sözlerinin yer aldığı videonun medyaya taşınması tartışmalara neden oldu.
UĞUR KURT’UN ÖLÜMÜ
Okmeydanı’nda Berkin Elvan ve Soma’da hayatını kaybeden madenciler için anma eylemi yapmak isteyen bir grup ile polis arasında çıkan çatışma esnasında, cemevi avlusunda bir cenazede bulunan ve başından vurularak ağır yaralanan Uğur Kurt’un ölümü medyada geniş yankı buldu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan olayla ilişkili olarak “"Dün ellerinde Molotof kokteylleriyle polisimize saldırdılar. Bir Molotof kokteyli polis aracının içine düştü. Polisler kendilerini zor kurtardı. Tüm bunlara karşı polis eli kolu bağlı mı dursun? Nasıl sabrediyorlar ben bunları anlayamıyorum" açıklamalarıyla dikkatleri üzerine çekti.
DİYARBAKIR’DA KAÇIRILAN ÇOCUKLAR
Diyarbakır’ın Lice ilçesinde PKK tarafında kaçırıldığı iddia edilen çocuklar için gerçekleştirilen eylemler, Mayıs ayının sonuna doğru medyada yer aldı. Başbakan Erdoğan’ın grup toplantısında dile getirmesinden sonra gündeme gelen konu, BDP ve HDP’nin açıklamalarıyla da basının ilgisini çekti.
YAKLAŞAN CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ VE “ÇATI ADAYI” GÖRÜŞMELERİ
İlk turu 10 Haziran’da yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde, partiler aday belirleme konusunda çalışmalara başladılar. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu sivil toplum kuruluşlarına “Nasıl bir cumhurbaşkanı?” sorusunu yöneltmesiyle; MHP Lideri Devlet Bahçeli de “çatı aday” önerisiyle gündeme geldi.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin, "Hiçbir yerinde herhangi bir partinin izi olmayan herkesi kucaklayabilen bir aday arayışı içinde olduklarını belirten MHP, “çatı adayı” önerisi kapsamında görüşmelere başladı. MHP lideri Devlet Bahçeli, çatı adayı önergesi altında 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ve 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile görüştü.
AĞRI VE YALOVA’DA YEREL SEÇİM TEKRARI
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 30 Mart yerel seçimlerinin ardından iptal edilerek Haziran ayında tekrardan seçime gidilen Ağrı ve Yalova illerinde miting düzenledi. Ağrı'da seçmenlerine seslenen Erdoğan, cemaatin kaset hazırlığında olduğunu iddia etmesiyle gündeme geldi. Yalova'da halka konuşan Erdoğan, 17 Aralık sonrası için hazırlanan iddianamelerin eline geçtiğini ifade ederek, 'Polis benim için dönemin başbakanı geçen iddianame hazırlamış' sözleriyle de medyada yer aldı.
Medya Takip Merkezi’nin hazırladığı rapora göre; Mayıs ayında medyanın en fazla yer verdiği siyasi parti, 187 bin 157 haber ile Adalet ve Kalkınma Partisi oldu. AK Parti’yi 146 bin 488 haber ile Cumhuriyet Halk Partisi izledi. CHP’nin ardından 70 bin 520 haber ile Milliyetçi Hareket Partisi, ayın en çok haber olan bir diğer siyasi partisi oldu.
MAYIS AYINDA EN ÇOK HABER OLAN SİYASİ PARTİLER
No Siyasi partiler- Toplam haber
adedi- Yazılı basın- TV- Online medya
1 AK Parti Adalet ve Kalkınma Partisi-184.157-
35.190- 9.355- 139.612
2 CHP Cumhuriyet Halk Partisi- 146.488 - 25.140-
10.427- 110.921
3 MHP Milliyetçi Hareket Partisi- 70.520- 11.486-
6.173- 52.861
4 BDP Barış Ve Demokrasi Partisi- 33.300- 3.845-
1.448- 28.007
5 HDP Halkların Demokratik Partisi- 25.265-
3.525- 2.579- 19.161
(Veriler, MTM Medya Takip Merkezi Tarafından, Mayıs 2014'de 4 bini aşkın gazete, dergi, TV kanalı ve internet medyasında yapılan haber takibi sonuçlarından derlenmiştir)
MTM’nin araştırmasına göre, medyanın en çok yer verdiği siyasi isim, 175 bin 11 haber ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan oldu. Erdoğan, Ağustos ayında gerçekleştirilecek olan Cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olup olmayacağı tartışmalarıyla haberlere konu edildi. Daha sonrasında ise, Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu ile Danıştay’ın 156. Kuruluş Yıldönümü töreninde tartışma yaşaması ve yaşanan gerginlik sonucunda töreni terk etmesiyle gündemde yer aldı.
Soma’da yaşanan maden kazasının ardından, siyasi takvimini değiştiren Erdoğan, olaya ilişkin olarak “Literatürde iş kazası denen olay var. Yapısında fıtratında bunlar var” şeklindeki açıklamalarıyla da ses getirdi.
Medya Takip Merkezi’nin raporuna göre; Mayıs ayında en çok haber olan bir diğer siyasi isim, 40 bin 609 haber ile Abdullah Gül oldu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız da Soma’daki maden faciası nedeniyle ay genelinde 39 bin 539 haberde yer alarak sıralamanın genel seyrini değiştirdi.
MTM’NİN DERLEMESİYLE AYIN DİKKAT ÇEKEN DİĞER GELİŞMELERİ
- AK Parti, seçim sisteminin değiştirilmesi ve tüzüğündeki 3 dönem kuralı konularında son kararını verdi. MKYK toplantısından, 3 dönem kriterinin korunması ve mevcut seçim sistemi ile yola devam edilmesi kararları çıktı. Devam kararı, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı olma yolunda ilerlediği tartışmalarını hararetlendirdi.
- 28 Şubat dönemine ilişkin 103 sanığın, "Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini cebren devirmeye, düşürmeye iştirak" suçundan yargılandıkları davaya bakan Ankara 5. Ağır Ceza Mahkemesi, davanın mağdurları arasında bulunan Çiller'in dinlenilmesine karar verdi.
- Meclis Genel Kurulu 4 eski bakan hakkında 'soruşturma' mesaisi yaptı. İstanbul merkezli operasyon kapsamındaki iddialar nedeniyle 4 eski bakan hakkında verilen soruşturma önergeleri, Genel Kurul'da ele alınırken iktidarla muhalefet arasında sık sık tartışma ve gerginlik yaşandı. Eski bakanlar Zafer Çağlayan, Egemen Bağış ve Muammer Güler, Meclis kürsüsünden kendini savunurken, Erdoğan Bayraktar konuşmamayı tercih etti. AK Parti'nin soruşturma komisyonu kurulması önergesi, 469 milletvekillinin katıldığı gizli oylamada 453 oyla kabul edildi.
- CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, partisinin Merkez Yönetim Kurulu’nu (MYK) belirledi. Tekin Bingöl, Seyhan Erdoğdu, Emel Yıldırım, Veli Ağbaba, Aytun Çıray, Burhan Şenatalar, yeni MYK’da yer aldı.
- Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, çocuk tacizcilerinin teröristlerden daha ağır şekilde cezalandırılacağını ve 39 yıl cezaevinde kalacağını belirterek, pedofili hastalarına hakim kararı ile zorunlu tıbbi müdahalenin yapılacağını açıkladı.
- Eski İçişleri Bakanı Güler’in de aralarında bulunduğu bazı milletvekillerine ait 11 dokunulmazlık dosyası, TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Meclis’teki dokunulmazlık dosyası sayısı 935 oldu.
- Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM)’nin Kıbrıs ile ilgili 90 milyon euroluk tazminat kararına Türkiye’nin uymayacağı ve tazminatı ödemeyeceklerini açıkladı.
- CHP İstanbul Milletvekili Ferit Mevlüt Aslanoğlu (62) geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirdi.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, Soma’da ölen madencilerin yakınlarına ölüm aylığı, ölüm geliri ve bir defaya mahsus cenaze yardımı yapılacağını açıkladı.
- Soma’daki maden faciası nedeniyle, 19 Mayıs kutlamaları yurt genelinde iptal edildi. Atatürk Anıtı’nda çelenk koyma töreni gerçekleştirildi.
- CHP İstanbul Milletvekili Sabahat Akkiraz, "Soma'da yaşanan maden faciasında sorumluların istifa etmediği" gerekçesiyle, milletvekilliğinden istifa dilekçesini, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'na sundu.
- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ‘nin (TOBB) Genel Kurulu’na katılan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın salondaki Kemal Kılıçdaroğlu’na bakarak; “Bana diktatör ifadesini kullanan kişiler var, karşımda şuanda bulunuyorlar. Tayyip Erdoğan diktatör olacak ve sen meydanlarda dolaşacaksın. Önce ağzınızdan çıkanı kulaklarınızın duyması lazım.” açıklamaları, Mayıs ayı siyaset gündeminin dikkat çeken başlıkları arasında yer aldı.
- CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'ndan 11 tazminat davası ile 185 bin 500 TL kazanan Başbakan Erdoğan, CHP lideri hakkında bir hakaret davası daha açtı.
- Diyarbakır'ın Lice ilçesine bağlı Kıyı köyünde Hür Dava Partisi (Hüda Par) üyelerini kaçırmak isteyen silahlı grubun açtığı ateş sonucu 3 kişi yaralandı.
- BDP'li milletvekillerinin geçtiği, haziranda kurultay yapacak olan HDP'de partinin yeni yönetimi de netleşmeye başladı. İkna edilen BDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş'ın HDP Eşbaşkanı olacağı ifade edilirken, ESP Genel Başkanı Figen Yüksekdağ'ın da eşbaşkan olacağı belirtildi.
- Iğdır'da, yerel seçimde başkanlığı BDP'ye kaptıran AK Parti'nin il ve merkez ilçe teşkilatları, Genel Merkez'in isteği doğrultusunda istifa etti.
- Diyarbakır’ın Dicle İlçesi Hür Dava Partisi (HUDA PAR) Başkanı Ercan Alpaslan, silahlı bir grup tarafından kaçırıldı.
- Eski başbakanlardan Bülent Ecevit, 89. doğum günü vesilesiyle Devlet Mezarlığı'ndaki kabri başında anıldı.
- AK Parti Ankara İl Başkanı Murat Alparslan istifa etti.
- AK Parti Şırnak İl Başkanı Mehmet Demir, yönetim kurulu üyesi 40 kişi ile birlikte partilerinden istifa ettiklerini açıkladı.