Sinemada altın çağını geride bırakan Roma, ünlü bir sinema
eleştirmenin oğlu olan gazeteci, yazar Belediye Başkanı Walter
Veltroni ile küllerinden doğmaya çalışıyor. Roma, geçtiğimiz Cuma
itibarıyla "Birinci Uluslararası Sinema Bayramı"na kavuştu.
Festival değil bayram oluşu, çeviri hatası değil, Walter
Veltroni'nin de özellikle üzerinde durduğu bir 'konsept'. İki yıl
önce Veltroni, aniden Venedik Film Festivali'ne gelerek, önümüzdeki
yıl, üstelik de Venedik'ten hemen sonra biz de bir festival
hazırlıyoruz deyince, sinema çevrelerinde "Bu Venedik'i sırtından
vurmaktır", "Venedik'e, Cannes'la yarışmaya çalışırken bir de
içerden rakip çıkarmak İtalyan sinemasına ihanettir", "Zaten
beceremezler, yapsınlar da görelim" merkezli seslerin yükselmesine
neden olmuştu. Veltroni de bu yıl üşenmedi yine Venedik'e gitti,
"bayramını" etiyle kanıyla dünya gazetecilerine tanıttı. Sinemanın
parıltısıyla halkın terini karıştırarak bir simyacı gibi çalışan
Veltroni ve Bayram'ın başkanı Giorgio Gosetti (geçtiğimiz yıl
İstanbul Film Festivali jürisindeydi) ikilisinin iksirinde neler
yok ki....
Ödüller Bulgari, yemekler Collonna'dan
Roma Sinema Bayramı'nın jürisinde, jüri başkanı Ettore Scola
dışında ünlü isim yok. Halkın sinema bayramında, kimin en iyi
olduğuna eleştirmenler, yönetmenler, oyuncular değil sinemasever ya
da sevmez halk karar verecek. Scola ve ekibi 3,650 aday arasından
50 kişi şeçti. Halk jürisi en iyi film, en iyi kadın oyuncu, en iyi
erkek oyuncuyu seçecek. Bu üç ödül dışında bir de "Oyunculuk Emeği"
ödülü var ki, ilkine Sean Connery layık görüldü. Kısmen
Michelangelo tarafından tasarlanan Belediye Sarayının önündeki, atı
üstünde ufuğa bakan Marcus Aurelius heykeli, Roma Sinema Bayramı
ödülünün ilham kaynağı. Heykelcikler İtalyan modasının önemli ismi
Bulgari imzasını taşıyor. Bayram'ın resmi şefi ise Türk gurmelerin
de yakından tanıdığı dünyaca ünlü Romalı şef Antonello
Collonna...
Sinemayı eleştirmenlerin elinden alıp sokaklara taşımaya hedefleyen
Bayram'ın da tüm ölümlü festivaller gibi bir yarışma bölümü var.
Bayram'da yarışacak 17 uluslararası film içinde Reha Erdem'in son
filmi 'Beş Vakit' de var. Cuma günü galası yapılan 'Beş Vakit'
hafta içinde de halkla buluşacak. Yarışmanın iddialı isimlerinden
olan Erdem'in en önemli rakipleri 'A casa nostra/Bizim Eve'
(Francesca Comencini), 'Akumu Tantei' (Tsukamoto Shinya),
'Cages/Kafesler' (Olivier Masset-Depasse), 'Jardins en
automne/Sonbahar Bahçeleri' (Otar Iosseliani), 'L' Héritage/Miras'
(Temur Babluani, Gela Babluani), 'Le Voyage en Arménie' (Robert
Guédiguian), 'Chand Rooz Ba'd...' (Niki Karimi). En iyi film
heykelini kucaklayan yönetmen 200 bin avro teşvik ödülünü de
kucaklayacak.
Roma'yı Özpetek anlatacak
'Cahil Periler', 'Karşı Pencere', 'Kutsal Kalp' filmlerinde Roma'yı
filmin başrol oyuncularından biri olarak kullanan Özpetek, bu
bayramla Roma'nın tescilli sözcüsü oluyor. İtalyan sinemasının en
iyi yönetmeni kabul edilen Özpetek, Bayram çerçevesinde "Sinema ve
Mekân" başlığı altında yaşadığı ve filmlerinde kahramanlarının sık
sık yolunun düştüğü Ostiense bölgesini anlatacak. Özpetek, "Roma
her zaman beni şaşırtmayı başarıyor. Sürekli yeni köşeler
keşfediyorum ve bu mekânları filmlerime taşımak hoşuma gidiyor.
İtalyan sinemasında yardımcı yönetmen olarak çalışırken
İtalyanların Colosseum'u ya da San Pietro'nun kubbesini çekmek
istememeleri, banal olduğunu söylemeleri beni şaşırtırdı. Ben kendi
adıma bu mekânları filmlerime taşımaktan gurur duyuyorum. Güzel bir
kadınına, elbisesinin tüm detaylarıyla çekmemek gibi bir şey olurdu
bu mekânları kullanmamak... Filmlerimin çekileceği yerlere karar
vermeden önce günlerce şehirde dolaşıyorum. Seçtiğim mekânların
bana bir şeyler söylemesi, bir duygu aktarması gerekiyor. Roma gibi
bir şehirde bu hiç de zor değil" diyor.
Roma Sinema Bayramı'nın açılışı Nicole Kidman'dan... Programın en
ağır bombası ise Martin Scorsese'den. İtalyan asıllı yönetmenin son
filmi 'Departed/Köstebek', Scorsese, Jack Nicholson, Leonardo Di
Caprio, Matt Damon dörtlüsünün de Roma'ya taşıdı. Di Caprio,
Roma'nın varoşlarında, Tor Bella Monaca Tiyatrosu'nda,
yapımcılığını üstlendiği çevre konulu iki belgeseli 'Green Cross
International/Uluslararası Yeşil Haç' ve 'Global Warming/Küresel
Isınma'yı tanıtacak. De Niro'nun Tribeca Festivali ile kardeş olan
Bayram'da, Tribeca'nın auteur filmleri de yer alıyor. Lasse
Hallström'ün 'The Hoax', Nicole Kidman'lı Steven Shainberg filmi
'Fur: An Imaginary Portrait of Diane Arbus/Kürk: Diane Arbus'un
Hayali Portresi', Christopher Nolan'ın 'Prestige'i, tartışılan film
'Borat', prömiyerler arasında. Festivale uğrayacak ünlüler arasında
Luc Besson, Isabella Rosellini, Robert De Niro, Scarlett Johansson
da var.
Hayvanlar aleminden Actors Studio'ya
Roma Sinema Bayramı, Actors Studio, Sean Connery ve Marcello
Mastrioanni'ye saygı duruşunda bulunuyor. Roma'nın 'Tatlı Hayat'
şehir imajını kazanmasında büyük rolü olan Mastrioanni'nin 47 filmi
kendi adını taşıyan meydandaki Sinema Evi'nde gösterilecek. Sean
Connery'nin yolunu İstanbul'dan geçiren 'From Russia with
Love/Rusya'dan Sevgilerle'nin de arasında olduğu 17 filmi
programda. Actors Studio'ya saygı bölümünün en önemli etkinliği ise
Eli Wallach, Lee Grant, Martin Landau gibi duayenleri halkla sinema
söyleşisinde buluşturması. Michelangelo Antonioni ise resim
sergisiyle Bayram'a katılıyor. Çocuklara ve hayvan haklarına özel
bölümler ayrılan Bayram'da National Geographic belgeselleri de
gösterilecek. Bayram için 1,850 kişilik Pala Roma sineması inşa
edildi. Gösterimler, şehrin merkezinde ve varoşlarındaki
sinemalardan meydanlara, gemi seferlerine kadar farklı mekânlarda
gerçekleştirilecek. Bayram boyunca Jean Paul Gaultier tarafından
dekore edilen tramvay, sinemalar arası direkt otobüsler,
unutulmayan detaylardan. Paris'le ortak proje Beyaz Geceler'den
sonra, New York Tribeca ortaklı Sinema Bayramı'yla Veltroni,
Roma'nın antik sayfiye kenti imajından kurtulup bir metropol olması
için bir kez daha çabalıyor. Şehrin trafik sorununu da bu nedenle
çözmediği düşünülen sanatsever Belediye Başkanı Veltroni'nin
Bayram'ının, Roma'yı sinema başkenti metropol yapma hedefini vurup
vurmayacağını merakla bekliyoruz.
RADİKAL2 / Elvan Uysal www.radikal.com.tr
