radikal.com.tr, Radikal gazetesindeki erkeklerin şu dört soruyu
cevaplamalarını istedi: 1)Radikal gazetesi yazıişlerindeki
kadınların manşet haberleri seçilirken etkili olduğunu düşünüyor
musunuz? 2) Hayatınızdaki veya gazetedeki kadınların karar verme
yeteneklerini ve bilgi düzeylerini kadın oldukları için
sorguladığınız oldu mu? 3) Bugüne kadar Radikal gazetesinin kadın
sorunlarına yeterince ve hakkıyla eğildiğini düşünüyor musunuz?
4)Radikal'deki haberlerin yazımında (özellikle aile içi şiddet,
kadın cinayetleri, kadınların başarısı, magazindeki kadın
figürlerle ilgili) erkek dili kullanıldığını düşünüyor musunuz?
İşte Radikal yazıişlerinin kadın sorunlarıyla ilgili
özeleştirileri:
Erdal Güven / Yayın Koordinatörü
Kadınlar manşete karar verilmesi sürecinde etkili değil. Ama
Radikal kadın sorunlarına yeterince eğilen bir gazete ve haber
yazım dili için erkek dili denemez.
Timur Soykan / Editör
Hayatın genelinde olduğu gibi ne yazık ki gazetemizde de erkek
egemenliği söz konusu. Gazetenin yuvarlak masasında erkeklerin
fazlalığı bile manşetlerde kadınların etkinliğinin yeterince
olmadığının göstergesi. Yani özetle kadınlar manşet haberlerin
seçilmesinde etkili olamıyor. Diğer gazetelerden daha fazla
Radikal'in kadın sorunlarına eğildiği ve daha duyarlı olduğu kesin.
Kadın cinayetinin işlenmediği bir gün bile geçmezken bu
duyarlılığında yeterli olduğunu söylemek ise doğru olmaz. Yine de
erkek dili kullanıyoruz. Örneğin halen 'kız' kelimesini, 'bilim
adamı'nı kullanabiliyoruz. Bu konuda gazetede bir toplantı yapılıp
erkek söylemi kelimeleri ayıklamak bence çok faydalı olur.
Ertuğrul Mavioğlu / Yazar
Radikal yazı işleri erkeklerden mürekkep asıl olarak. Bu
biliniyor. Ancak manşet haberlerin seçilmesi konusunun masada
oturanların kadın ya da erkek oluşuyla bir ilgisinin olduğunu
sanmıyorum. Nitekim yazı işleri masalarında bulunup, manşet
haberlerin karar vericilerinden biri olduğum dönemlerde de beni
oraya ‘erkek’ olduğum için oturttukları gibi bir saçma fikre hiç
kapılmadım. Çünkü oradaki cümlelerinizi, erkek ya da kadın oluşunuz
değil, dünya görüşünüz ve mesleki refleksleriniz belirliyor.
Hayır, kadınların karar verme yeteneklerini ve bilgi düzeylerini
‘kadın’ oldukları için sorgulamadım. Bu tür maşist ve faşist
eğilimlerim yoktur çok şükür.
Radikal gazetesi, dünyanın ve Türkiye’nin pek çok sorunuyla hemhal
bir gazete. ‘Kadın meselesi’ne karşı ne kadar duyarlı olduğu
konusunu bir çırpıda tarif etmek zor. ‘Yetersiz’ gibi bir klişe
söylemek yerine başka bir yerden bakarak bu soruyu yanıtlamayı
tercih ederim: Radikal’in tıpkı diğer gazeteler gibi bariz anlamda
‘erkek’ bir yüze sahip olduğuna hiç kuşkum yok. Güzel ve dekolte
kadın fotoğrafı basmanın hala gazeteyi yumuşatıp estetize edeceğine
inanan dolayısıyla farkında olmadan kadını görsel meta derekesine
indiren bir bakışın ya da haberleri yazarken farkında olmadan da
olsa erkek egemen bir dili kullanmanın yaygınlığını hissetmemek
olanaksız. Bu durumda demek ki, Radikal de diğer gazeteler gibi
daha en temelden başlayarak sorunlu bir yerlerde.
On yılı aşkın bir süredir çalıştığım Radikal’de, iç eleştiri
mekanizması yıllar içinde erkek egemen dili kısmen de olsa azalttı.
Ancak bunu tümüyle yok edemediğimizden eminim. Çünkü Radikal’de
çalışanlar da bu toplumun insanları ve ne kadar eleştirilirlerse
eleştirilsinler, ne kadar kendilerini eğitirlerse eğitsinler
nihayetinde memleketin özelliklerini yansıtıyorlar. Radikal
önümüzdeki yıllarda da erkek dilini azaltabilir belki ama hiçbir
zaman yok edemeyecektir
Sefer Levent / Yayın Koordinatörü
Radikal’deki kadınlar manşetlerde etkili mi? Yetmez ama evet
diyebilirim. Gazete kadın sorunlarına yeterince eğiliyor ve erkek
dili kullanmıyor.
Gökçe Aytulu / Yazıişleri müdürü
Kadınlar manşetler üstünde kesinlikle etkili. Kadınların bilgi
düzeyini sorgulamadım ama karar verme sürecini evet. Radikal kadın
sorunlarına eğilmek konusunda medya ortalamasının üstünde. Ama
dürüst olmak gerekirse yeterli değil. Kadın sorunlarıyla ilgili
haberleri genellikle konunun uzmanı kadınlar kaleme aldığı için dil
açısından sorun görmüyorum.
Hakan Çelenk / Yazıişleri müdürü
Kadınlar manşetler üstünde etkili değil. Bunun sebebi nitelik
değil nicelik olarak yetersizlikleri... Hayatımda hiçbir kadının
karar verme ve bilgi düzeyini sorgulamadım.
Kadın hakları konusunda Radikal ulusal ölçekte yayın yapan
gazeteler arasında Türkiye’de açık ara öndedir. Bu konuda çıkan
haberler hem nicelik, hem nitelik olarak dünya ölçeğinde bile
dereceye girer. Kıyaslamak isteyenlere arşive bakmasını öneririm...
Şiddet gören kadınların adli sistemde özel olarak korunması,
kadınlar üzerinden uygulanan mikrokredilere özel önem verilmesi
gibi fikirler, Radikal’in kadın örgütlerinden bile önce ülke
gündemine taşıdığı konulardır. Haber yazımında erkek dili yoktur.
Ama seyrek de olsa hata yapabiliriz... Radikal’de böyle bir jargon
hatası yapıldığında iç tepki mekanizması öyle sağlam işler ki aynı
hata ikinci kez yapılmaz.
Muhittin Danış / Yazıişleri müdürü
Kadınlar manşet seçiminde etkili değiller. Bilgi düzeyleri ve
karar yetileri kadın oldukları için sorgulanmıyor. Radikal kadın
sorunlarına yeterince eğiliyor ve bunu yaparken erkek dili
kullanmıyor.
Özgür Topuz / Editör
Kadınların manşetlerde etkisi yok. Kadınların karar verme
yetisini kadın olduğu için sorgulamışlığım vardır. Radikal’de
yeterince kadın hassasiyeti yok ve evet erkek dili haberlere
sızıyor.
Abdullah Kılıç / Haber müdürü
Kadınların etkin bir duruşu var. Ancak görüşlerinin gazetenin
birinci sayfasına yansıyıp yansımadığı sorusuna net bir cevap
veremiyorum. Çünkü Türkiye gündemi öyle hızlı bir şekilde gelişiyor
ki gazetenin yazı işleri müdürlerinin de bu gündem karşısında
yapacağı pek bir şey kalmıyor. Dolaysıyla kadınlar da erkekler de
bu gündem akışına kendisini bırakmak zorunda kalıyor. “Türk
basınında kadın haberlerine en çok yer veren gazeteler hangileri”
şeklinde bir araştırma yapılsa Radikal’in ilk üçe gireceği
kanısındayım. Radikal aile içi şiddet ve kadın cinayetleri
haberleri konusunda çok hassas. Hatta aile içi şiddet ve kadın
cinayetleri konusundaki duruşu, tavrı diğer gazetelere örnek
olabilecek cinsten. Başarılı kadınlarla ilgili haberleri de gayet
güzel. Ancak kadın figürlerinin, daha çok erkeklerin bakış açısıyla
sunulduğunu düşünüyorum ki bu açmaz medyamızın genelinde var.
Hakkı Özdal / Editör
Bir öneriyi, kaynağı bir kadın olduğu için önemsiz bulacak, geri
çevirecek bir yazı işlerimiz yok. Ama esas sorun, manşet haberlerin
belirlendiği masanın etrafındaki kadın sayısının azlığı...Hayatımda
hiçbir kadının karar yeteneğini sorgulamadım. Kadın sorunları
konusunda Radikal en dikkatli gazetelerden biri. Ama konuya
"Yeterince ve hakkıyla" eğilsek bir 'kadın gazetesi'ne dönüşmemiz
gerekebilir.
Cüneyt Muharremoğlu / Radikal.com.tr editörü
Haberlerde değil ama manşet seçilirken kadınlar etkili değil.
Karar verme yeteneğini ve bilgi düzeyini sorgularken cinsiyet
ayrımı yapmam. Radikal’in sınıfı geçtiği konulardan biri kadın
sorunları. Bunda kadın çalışanların etkisi olduğunu söylemek
mümkün. Erkek dili sadece Radikal’de değil bütün basında var. Bütün
hayatınız boyunca dinlediğiniz bir dil bu. İstediğiniz kadar dikkat
edin, bu dil arada sırada sayfalara sızabiliyor. Ancak Radikal’deki
hemcinslerimin bu konuda özen gösterdiğini görüyor ve
düşünüyorum.
Cem Erciyes / Kültür sanat editörü
Kadınlar manşetler üstünde etkili değil. Olsa da şaşarım çünkü
yazı işleri masasının etrafında çok az kadın var. Radikal kadın
sorunlarına yeterince ve hakkıyla eğiliyor bence. Yine de zaman
zaman erkek dilinin kurbanı olabiliyoruz.
Aram Duran / Ekonomi muhabiri
Yazıişleri masasında daha çok erkeklerin sesinin çıktığı bir
gerçek. Masadaki kadın sayısı az. Bu nedenle sayıca üstün olan
erkeklerin manşet seçimlerinde de baskın geldiğini söyleyebilirim.
Kimsenin bilgi düzeyini cinsiyetine göre sorgulamam. Habere ilişkin
kritik karar anlarında ise kadın meslektaşlarımla çeliştiğim
oluyor. Radikal’in basın yelpazesinin diğer renklerine göre
nispeten iyi bir noktada durduğunu söylemek lazım. Yine de magazin
ağırlıklı haberlerde erkek diline zaman zaman rastlanıyor.
Fehim Taştekin / Dış haberler editörü
Kadınlar yazıişleri masasından kâh manşeti atmanın gururuyla,
kâh adı konulmamış umursamazlığın burukluğuyla kalktı. Ama “Evde
oturup börek-çörek açsaydın” hissini hiç yaşatmadık diyemeyeceğim.
Hepimiz özellikle kriz dönemlerinin yönetiminde çuvalladığımızda
‘erkek soğukkanlılığının’ eksikliğinden bahsetme kolaylığına kaçar
ve faturayı kadınların kadınlığına keseriz. Radikal’in kadınlar
konusundaki sicili fena değil. Yeterli mi, hayır. ‘Kapak güzeli’
gibi aşağılayıcı bir geleneğimiz yok, çok şükür. Ama bizde de
maalesef çekici bir kadının dramı, vasat bir kadının dramından daha
çok yer tutuyor.
Uğur Vardan / Spor müdürü
2002 Nisan'ından beri üyesi olduğu Radikal Spor Servisi, bildiğim kadarıyla en fazla kadın spor yazarı barındıran servistir. Geçmişte de, şimdilerde de. Dolayısıyla biz, kadın yazarları itibarıyla başta ofsayt olmak üzere futbolun bütün iç ve dış deteylarına sahip bir topluluğuz. Ve başta yazarlarımız olmak üzere, soframızda yeri herkesten önce gelen kadınlarımızın bilgilerini, sırf kadınlıklarından dolayı sorguladığımız olmamıştır. Bu konudaki naçizane yaklaşımım, bilgiyi cinsiyete göre değil, bilgi sahibinin gerçekten bilgili olup olmadığına göre sorgularım. Ben Radikal'in kadın sorunlarına en çok eğilen yayın organlarından biri olduğu inancını her daim korudum. Yeterince ya da hakkıyla mı bilemem, çünkü her şeyin daha fazlası, daha iyisi mutlaka vardır. Radikal'deki haberlerin yazımında erkek dili yoktur. Bizim gazetenin böyle bir geleneğinin asla olmadığı kanısındayım.
www.radikal.com.tr