Birçok insan fiilen işinden olurken soruna dikkat çeken sanatçılar ise bir çözüm, en azından bir adım bekliyor: "Müzisyenlerin canı kalmadı ve çok daha zorlu bir kış var önümüzde..."
Metin AKTAŞOĞLU / SÖZCÜ
Pandemi tiyatro ve müzik sektörünü vurdu!
Türkiye’de pandemi sürecinin nasıl yönetildiği ilk vakanın resmen açıklandığı günden bu yana ciddi bir tartışma konusu. Zor kararları gerektiren bu zor zamanlarda atılan adımlar, alınan kararlar, normalleşme süreci ve ‘yeni normal’ hep tartışıldı, tartışılmaya da devam edilecek.
Tüm bu tartışmalara şekil veren argümanların içinde pandeminin ekonomik etkileri de yer alıyor ve haliyle kararlar bu perspektif de ele alınarak değerlendiriliyor. Pandemiden etkilenen sektörler arasında tiyatro ve müzik sektörü de önlerde yer alıyor. Sektörün paydaşlarının büyük bir çoğunluğu önlem olarak karşılarına çıkan iptaller ve ertelemeleri haklı bulmakla birlikte özellikle bu iki sektörün ‘normalleşme’ sürecinde göz ardı edildiğinden şikayetçi.
Peki bu durum, iptaller ve ertelemeler ne boyutta?
İlk örnek olarak kendimden başlayayım. 14 Ocak 2020’de, 28 Şubat 2020 tarihinde gerçekleşmesi beklenen Altın Gün konserine bilet almıştım. Corona nedeniyle konser, 18-19 Eylül tarihine ertelendi. Ancak tek bir erteleme yeterli olmayacaktı. 31 Ağustos 2020’de konserin yeniden ertelendiği bilgisi geldi. Ancak bu kez yeni tarih duyurulmadı. Konser bir noktada gerçekleşecek mi kestirmek güç ancak buradan yola çıkarak genel tabloya baktığımızda sorunun büyüklüğünü rahatlıkla görebiliyoruz.
‘3 BİN 200’ÜN ÜZERİNDE ETKİNLİK İPTAL OLDU’
Konuyla ilgili olarak Sozcu.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Biletix Genel Müdürü M. Kemal Erdine, “Mart ayının ikinci haftası itibarıyla, Biletix olarak bilet satış ve dağıtımını üstlendiğimiz 3 bin 200’ün üzerinde etkinlik iptal oldu, 400’ün üzerinde etkinlik ise ertelendi” ifadelerini kullandı.
Seyircisiz gerçekleştirileceği kararı çıkmadan evvel 10 binden fazla bilet satılan Formula 1 DHL Türkiye Grand Prix 2020 de dahil olmak üzere tüm organizasyonlarda bilet iadesi çalışmalarının sürdüğünü aktaran Erdine, “Ekibimiz binlerce etkinliğin bilet iadesini yapmak için çalışıyor ve her bir geri ödeme işlemi tamamlandı. Bu, Formula 1 DHL Türkiye Grand Prix 2020 etkinliğinin seyircisiz yapılacağına dair son duyuruyu takiben yapılan tüm iadeleri de içeriyor. Sanatseverler bir numaralı önceliğimizdir ve ekibimizin bu süre boyunca onlara yardımcı olmak için yaptığı ve yapmaya devam ettiği işten çok gurur duyuyorum” dedi.
Türkiye’nin en önemli caz piyanistlerinden biri olan Selen Gülün’le konuştuğumuzda o da net bir eleştiri getiriyor: “Bu yalnızlaştırılma ve sahipsizlik içinde, elbette devletten beklediğimiz kültürel ve sanatsal aktivitelere maddi ya da manevi destek gelmedi. Bu arada öyle acayip şeyler oluyor ki ülkede, konu bir türlü müzisyenlerin yaşamsal sorunlarına gelemiyor sanırım. Yoksa bu sessizliğin başka bir açıklaması olamaz.”
‘İBB’NİN DESTEKLEDİĞİ ETKİNLİKLERİN İPTALİ SİYASİ BİR KARAR’
Sektörün durmasının sesçi, ışıkçı, menajer, güvenlik görevlisi gibi birçok farklı alanda çalışan insanın işsiz kalması anlamına geldiğini de aktaran Gülün, “İBB’nin desteklediği açık hava konserlerinin ve diğer açık alan müzik etkinliklerinin iptalini siyasi bir karar olarak algılıyorum. Biz aylardır mevsim müsait, dışarılarda önlem alındığında çalabiliriz diye hevesle sonbaharı bekledik. Kapalı mekanlar açık, bir kısmında herhangi bir denetleme olmadan canlı müzik bile çalınırken kontrollü gerçekleşen sosyal mesafeli açık hava konserlerinin iptalinin haklı gerekçesi olamaz” ifadelerini de kullandı.
Selen Gülün çarpıcı bir detaya daha değiniyor:
“Belli ki sektörde hiçbir şey işlemiyormuş. Bu öz eleştiriyle başlarsak, dayanışmaya kapı aralayabiliriz. Sosyal sigortası olmayan, aylardır hiç para kazanamamış, tüm yatırımını iyi bir müzisyen olmak için harcamış ve bu hayatı kurgulayabilmek için zaten bir çok özveride bulunmuş kişilerden anlayış beklemek yerine bu insanların başrolde olduğu sektöre nasıl can katabiliriz bunları konuşmamız gerekiyor. Müzisyenlerin canı kalmadı ve çok daha zorlu bir kış var önümüzde…”
Daha sonra pası yeniden müziğe atmak üzere tiyatroya dönelim ve Selen Gülün’ün tabloyu ortaya koyduğu müzisyen ve sektör çalışanı profillerinden çok da uzak olmayan bir başka profile dönelim. Tiyatro sektöründe ‘freelance’ olarak çalışan Ş. Buğra Akkemik ise pandemi sürecinin büyük bir kısmını işsiz geçirdiğini aktardı. İstanbul Bilgi Üniversitesi Sahne ve Gösteri Sanatları Yönetimi’nden 2016’da mezun olan ve o günden bu yana sektöre emek veren Akkemik, pandemi sürecinden önce kendisini maddi ve manevi olarak tatmin etmeyecek işleri kabul ettiğini de dile getirdi.