İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce, İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) verilerine göre, kentte son 5 yılda ilk ilanlarda konut kira bedelinin yüzde 843 oranında arttığını, asgari ücretin kirayı karşılama oranının yüzde 85'e, emekli maaşının karşılama oranın da yüzde 40'a gerilediğini ifade etti.
11 maddelik çözüm önerilerini açıklayan Gökçe, sosyal konut üretiminin teşvik edilmesini, evini yenilemek isteyenlere kredi ve faiz desteği sağlanmasını ve yabancılara konut satışı uygulamasının durdurulmasını istedi.
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, konut-kira sorunuyla ilgili olarak "Önemli bir insani kriz ile karşı karşıyayız" dedi. Gökçe'nin, İstanbul'daki konut sorununun çözümü için 11 maddelik önerilerini de sıraladığı paylaşımı şöyle:
"2 MİLYON 182 BİN VATANDAŞ İSTANBUL'DAN GÖÇ ETTİ"
"2018-2022 yıllarında 2 milyon 182 bin vatandaşımız İstanbul'dan başka şehirlere göç etti. Göç eden her 5 vatandaşımızdan 1'inin göç etme nedeni 'daha iyi konut ve yaşam olanaklarına kavuşmak.
"KİRA BEDELİNDE YÜZDE 843 ORANINDA ARTIŞ"
İstanbul'da son 5 yılda ilk ilanlarda konut kira bedeli yüzde 843 oranında arttı. Ortalama kira bedeli 13 bin 300 liraya yaklaştı. Asgari ücretin kirayı karşılama oranı yüzde 85'e düştü. IPA araştırmasına göre emekli maaşı ortalama kiranın yalnızca yüzde 40'ını karşılayabiliyor.
"KONUT FİYATI HER AY YÜZDE 4 DÜZEYİNDE ARTIYOR"
İlk ilanlarda aylık kira artışı yüzde 4'ü aşmış durumda. İngiltere'de konut fiyatları yüzde 3,1, Almanya'da yüzde 1 düşerken, Amerika'da sadece yüzde 0,7, Fransa'da 2,7 artarken, bizde her ay konut fiyatı yüzde 4 düzeyinde artıyor.
"İSTANBUL'DA BARINMA OLANAĞI GİTTİKÇE AZALIYOR"
Sonuçta, ilk işe girenlerin, asgari ücretlilerin, emeklilerin gelirleriyle İstanbul'da barınma olanağı gittikçe azalıyor.
"KONUT SAHİPLİĞİ ORANI YÜZDE 56'YA GERİLEDİ"
Konut ve yaşam giderlerindeki yükselen artış vatandaşlarımızın sahip olduğu mülkleri satmasına ve mülksüzleşmesine neden oluyor. 2002 - 2022 döneminde konut sahipliği oranı yüzde 73'den yüzde 56'ya geriledi.
"YABANCILAR VATANDAŞLARIMIZIN MÜLKLERİNİ ALIYOR"
Çalışanlar, emekçiler, emekliler İstanbul'dan göç etmek zorunda kalırken, yabancılar vatandaşlarımızın mülklerini alıyor ya da yüksek gelir grupları ikinci, üçüncü konutlarını alıyor.
"BİRÇOK SEKTÖR İSTİHDAM AÇISINDAN SIKINTIYA GİRECEK"
Yakın zamanda birçok sektörde çalışanların gelirleri barınma masraflarını karşılayamayacağı için çalışanlar başka şehirlere göç edecekler. İstanbul'daki birçok sektör istihdam açısından sıkıntıya girecek. Düzensiz ve kaçak göçmenler burada devreye girecek ve birçok sektör kendi vatandaşlarımızın çalışmadığı bir düzene geçecek.
"EMEKLİLER İSTANBUL’DA BARINMA İMKANINI KAYBEDECEK"
Göçecek yeri olmayanlar, yaşlılar, emekliler İstanbul'da barınma imkanını kaybedecek ve sokakta yaşamlarını sürdürmek zorunda kalacak. Büyük bir insani kriz kapımızda bekliyor.
"DEVLETİN ANAYASA'NIN 57. MADDESİNDE BELİRTİLEN GÖREVİ ACİLEN YERİNE GETİRMESİ GEREKİR"
Anayasa'nın 57'inci maddesinde konut hakkı belirtilmiştir. Devletin bu maddede belirtilen görevi acilen yerine getirmesi gerekir.
Tam 11 maddelik önerimiz var.
- Sosyal Yardımlı Konut, Sosyal Kiralık Konut, Mülk Sosyal Konut ile Halk Konut olarak vatandaşlara farkı seçenekler sunulmalı.
- Öğrenci evleri ve öğrenci sitelerinin geliştirilmesi ve inşası için özel teşvik ve destekler sağlanmalı.
- Genişletilmiş Konut Finansman Sistemi uygulamaya konmalı.
- Konut inşaat ve konut satın alma kredilerinin maliyetleri ucuzlamalı.
"SOSYAL KONUT ÜRETİMİ İÇİN TEŞVİKLER GETİRİLMELİ"
- Konut tasarruf birlikleri, konut kooperatifleri, konut dayanışma sandıkları, sosyal güvenlik ve emeklilik fonları sosyal konut üretimi için teşvik edilmeli.
- Sosyal konut inşa edenle inşaat malzemesi üreten iktisadi teşebbüsler desteklenmeli.
- Yerli inşaat sanayisinin rekabet düzeyi arttırılmalı.
"EVLERİNİ YENİLEMEK İSTEYENLERE UZUN VADELİ, BİRKAÇ YIL ÖDEMESİZ KREDİ VE FAİZİ DESTEĞİ VERİLMELİ"
- Evini yenilemek veya güçlendirmek isteyenlere uzun vadeli birkaç yıl ödemesiz kredi ve faiz desteği verilmeli.
- Esnek ve dayanıklı yapı malzemeleri ile inşaat yapılması özendirilip kolaylaştırılmalı.
"YABANCILARA KONUT SATIŞI UYGULAMASI DURDURULMALI"
- Boş konut stoku etkin değerlendirilmeli, kademeli emlak vergisi ve evini riskli yapıdan çıkan yurttaşa veren ev sahibine vergi indirimi değerlendirilmeli.
- Yabancılara konut satışı uygulaması durdurulmalı."