‘Yaptıklarımdan utanıyorum ama başka seçeneğim var mı?’ diyor Tahran'da boşanmış bir kadın olarak yaşayan Neda.
Gündüzleri kuaför olarak çalışan Neda, geçimini sağlamak için geceleri ikinci bir iş yapıyor, vücudunu seks için satmak zorunda hissediyor. ‘Kadınlara saygı duyulmayan, ekonomisi çökmüş ve her şeyin fiyatı hemen hemen her gün artan bir ülkede yaşıyorum’ diye devam ediyor:
‘Bekar anneyim. Oğluma bakmam gerekiyor. Fuhuş iyi para getiriyor. Şehir merkezinde küçük bir ev almayı planlıyorum. Bu hayatımın üzücü gerçeği. Kelimenin tam anlamıyla ruhumu satıyorum.’
2012 yılında İran, fuhuşla mücadele için ulusal bir program açıkladı. Ancak sivil toplum kuruluşları (STK) ve araştırmacıların resmi olmayan raporlarına göre seks sektöründe çalışan insan sayısı giderek arttı.
İran'ın muhafazakâr dini kurumu, ülkede seks işçilerinin varlığını resmi olarak uzun süredir reddediyor. Yetkililer fuhuştan, Batı'nın gençleri yozlaştırmak için tasarladığı bir komplo olarak söz ediyor veya kadınları vicdansız erkeklerle başlarını belaya sokmakla suçluyor.
Resmi olmayan veriler de İran'da seks işçiliği yapanların yaşının giderek düştüğünü gösteriyor. Çeşitli STK'lardan alınan istatistikler, 2016'da 12 yaşındaki kız çocuklarının fuhuşa karıştığını gösteriyor. İran'da uyuşturucu bağımlısı kadınların tedavisi için çalışan Aftab Society adlı kuruluşa göre, 2019'da başkent Tahran'da yaklaşık yüzde 35’i evli olan 10 bin kadın seks işçisi vardı.
Tahran Üniversitesi'nde Profesör Amir Mahmoud Harrichi'ye göre, Tahran'daki kadın seks işçilerinin gerçek sayısı bunun iki katı olabilir.
BÜYÜK RİSKLERİ VAR
İran'da kadınlara yönelik iş fırsatlarının nispeten az olması ve cinsiyet eşitliğinin olmaması göz önüne alındığında, yoksulluk sınırının altında yaşayan birçok kadın, para karşılığında seks yapmak zorunda kaldı. Ancak, bu işin büyük riskleri var.
Tahran'da bir üniversitede öğrenci olan yarı zamanlı seks işçisi Mahnaz, ‘Erkekler İran'da fuhuşun yasa dışı olduğunu ve kadınlara ağır cezalar verildiğini biliyorlar, bu yüzden bunu kendi çıkarları için kullanıyorlar’ diyor:
‘Çeşitli vesilelerle biriyle seks yaptım ama para ödemedi ve yetkililere gidemedim.’
Mahnaz, Tahran'da yaşamanın çok yüksek maliyetli olduğunu ve başka işler yaparak faturalarını ödeyemeyeceğini söylüyor.
'MUTA NİKÂHI'
1979 İran İslam Devrimi'nin ardından yeni rejim çok sayıda seks işçisini idam etmiş ve genelevler kapatılmıştı. Kadınları seks için kullanmayı meşrulaştırma çabasıyla, zevc-i muta veya ‘muta nikâhı’ olarak bilinen uygulama daha yaygın hale geldi.
İran'ın Şii İslami sisteminde, muta nikâhına izin verilir ve fuhuş olarak kabul edilmez. Bu uygulama, dünyanın her yerinden Şiilerin ziyaret ettiği kutsal Meşhed ve Kum şehirlerinde yaygındır. Sosyal medyada dolaşan videolarda, Meşhed'de seks yapmak isteyen Iraklı erkeklere ve yetkililerin onların sadece geçici evlilikler yaptıkları iddialarına yer veriliyor.
Şimdi, İran'da, Telegram ve WhatsApp da dahil olmak üzere, muta evliliği sunan sayısız çevrimiçi hizmet var ve bu tür gruplar hükümetin onayına sahip olduklarını iddia ediyor.
YAPTIRIMLARIN ETKİSİ
Fuhuştaki artışın altında yatan nedenlerden biri, artan hayat pahalılığı; bunda ise İran'ın nükleer programı nedeniyle ABD'nin uyguladığı ekonomik yaptırımlar etkili oluyor. İran'da yıllık enflasyon oranı yüzde 48,6. İşsizlik arttığı gibi işi olan birçok kişi de iyi maaş alamıyor.
Bu koşullarda, para karşılığı kadınlarla seks yapan 20-35 yaş arası erkeklerin sayısında da artış oldu. Erkek seks işçisi İran'da büyük şehirlerde yayılan bir olgu.
Bu kişilerden biri de 28 yaşındaki süpermarket kasiyeri Kamyar, geçen yıla kadar ailesiyle birlikte yaşıyordu ve babasının yardımı olmadan masraflarını karşılayamıyordu. Artık Tahran'ın merkezinde bir daire kiralamaya gücü yetiyor ve bir gün yurt dışına taşınmayı umuyor.
‘Müşterilerimi sosyal medya hesaplarından buluyorum’ diyor Kamyar ve ekliyor: ‘Bu kadınlar genellikle 30'lu ve 40'lı yaşlarında. Bir zamanlar 54 yaşında bir müşterim vardı. Bana iyi davranıyorlar, iyi para ödüyorlar ve geceyi hep onların evinde geçiriyorum. Kulaktan kulağa yayıldığı için çok müşteri alıyorum.’
Kamyar mühendislik eğitimi almış ama sevdiği bu alanda kendisi için bir gelecek görmüyor. ‘Hep mühendis olmak istedim. Ama benim için orada iş yok. Bir kızı sevdim ama düzgün bir işim olmadığı için evlenemedik. Şu an yaptığım şeyle gurur duymuyorum. Para için yabancılarla yatmak, en büyük gençlik hayalim değildi. Tabii ki utanıyorum ama bu işle masraflarımı karşılıyorum. Geleceğim için sadece mutsuzluk hayali kurabildiğim bir ülkedeyim.’
- Bu yazıda yer verilen ve seks işçiliği yapan kişilerin isimleri, kimliklerini korumak amacıyla değiştirilmiştir.
Kaynak: BBC