Ertuğrul Özkök'ün "Geçen pazar girdiğimiz “kızıl elma” yüzyılından önce kaç çamaşır makinası “mumla” çalışıyordu?" yazısı şöyle:
"AKP'nin tarihe geçecek iddialarından biri şuydu:
“Bizden önce buzdolabı yoktu…”
Sonra daha da ileri gidildi:
“Bizden önce ampul yoktu. Mumla aydınlanıyorduk…”
Böylece Cumhuriyet'in birinci Yüzyıl kronolojisi ve tarihi yeniden yazıldı.
“KIZILELMA” YÜZYILINDA BİR AKP'LİYİ YAKALARSAM ŞUNU SORACAĞIM"
İkinci Yüzyıla şu isim bulundu:
“Kızılelma Yüzyılı…”
Her ne kadar Bizans'tan kalma bir kavram olsa da, “Millileştirdik ve yerlileşirdik…”
Geçen Pazar günü başlayan “Kızıl Elma” Yüzyılında bir AKP'li ile karşılaşırsam şunu soracağım:
“Peki sizden önce tarih yoktu, elektrik yoktu, ampul yoktu. O zaman şu sorunun cevabını verin:
Sizden önce bu ülkede kaç buzdolabı, kaç bulaşık makinası, kaç çamaşır makinası mumla çalışıyordu…”
Absürt bir soru değil mi…
Eee iddia deli saçması olursa, ona karşı sorulan soru da absürt olur.
"İKİNCİ SORU: BİR KIZIL ELMA ASGARİ ÜCRETİ İLE AYDA KAÇ ESPRESSO İÇİLİR ?"
Absürt sorularıma şunlarla devam edebilirdim:
Mesela, 8500 TL asgari ücretle ile yurtdışında 30 gün boyunca günde sadece 3 espresso kahve içilebilirmiş.
Normal bir vatandaşın aklına “Kaç simit alınabilir” sorusu gelebilir, benim mendebur aklıma ise nedense böyle küresel karşılaştırmalar geliyor.
Çünkü çok değil bundan 15 yıl önce, yani Kızılelma Yüzyılı başlamadan önce, 3 TL ile bir espresso içtiğimiz günleri hatırlıyorum.
Cebimdeki 1 TL neredeyse 1 Euro'ya eşitti…
Ama asgari ücretle aramızdan kaçımız evine çamaşır ve bulaşık makinası alabilir sorusu hiç aklıma gelmemişti.
"BİR UZMAN BANA ÖYLE RAKAMLAR VERDİ Kİ..."
Türkiye'de sohbet etmekten en çok keyif aldığım insanlardan biri, dünya devi Procter&Gamble”ın Türkiye ve Kafkasya Yönetim Kurulu Başkanı Tankut Turnaoğlu.
Çünkü; günlük hayatta kullandığımız ürünleri üreten biri sektörde çalıştığı için tüketim alışkanlıklarımızla ilgili son bilgi ve trendleri o anlatıyor bana…
Ona İpsos Araştırma şirketinin bu yıl Türkiye”de Müthiş Cuma gününde yapılan alışverişle ilgili araştırma sonucunu sordum.
Buna göre o gün Türklerin yüzde 31'i temizlik ürünü almış.
Tankut “Olabilir bizdeki rakamlar da bunu destekliyor. Çünkü Pandemi sırasında en çok satılan ürünlerin başında çamaşır ve bulaşık temizlik ürünleri yer alıyor” dedi.
“Türkiye”de bu kadar çok bulaşık ve çamaşır makinası var mı” diye sordum.
“Ne diyorsunuz Ertuğrul Bey, Bulaşık ve çamaşır makinası penetrasyonunda Türkiye neredeyse dünya birincisi” dedi.
Şaşırdım.
"İNANILMAZ RAKAM: HER 100 EVİN 99'UNDA ÇAMAŞIR MAKİNASI VAR"
Onu izleyen günlerde bu bilgiyi bazı arkadaşlarımla paylaştım, inanan tek kişi çıkmadı.
Bunun üzerine Tankut Turnaoğlu”nu arayıp, elinde veri olup olmadığını sordum. Bir gün sonra bana TÜİK rakamlarını gönderdi.
Şimdi sıkı durun.
(*) TÜİK Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2021 sonuçlarını göre;
Türkiye nüfusunun yüzde 99'u çamaşır makinası sahibi görünüyor.
"KIZIL ELMA YÜZYILINDAN ÖNCE KAÇ EVDE VARDI?"
Ama bu rakama bakıp, “Demek ki Erdoğan haklıymış, o iktidara gelmedren önce Türkiye”de buzdolabı ve çamaşır makinası yokmuş” demeyin..
Erdoğan”ın iktidarının ilk yıllarında 2005”de Türkiye”deki evlerin yüzde 85”ünde çamaşır makinası varmış.
Yani 2003”de iktidarı yüzde 80'lerle almış.
Başka deyişle Cumhuriyet”in ilk 100 yılı her 100 evden 80'ine çamaşır makinasını sokmuş bile…
"PEKİ BUŞAŞIK MAKİNASINDA DURUM NEDİR, FARKLI MI?"
(*) Yine aynı kaynağa göre 2021 yılında Türkiye”de bulaşık makinası penetrasyonu yüzde 78.
Ancak bu rakam şehirlerde yüzde 93'e çıkıyor.
Bulaşık makinası konusunda Erdoğan döneminin başarısı açık.
Onun yönettiği yıllarda bulaşık makinasına sahip evlerin oranı 3 kat artmış.
Tankut'un verdiğ bilgiye göre bulaşık makinası penetrasyonunda Türkiye ABD ve İngiltere'den ileri.
Böyle bir şey nasıl oluyor derseniz, muhtemel cevabı şu olabilir:
Türkiye'de insanların dışarda yemek yeme alışkanlığı gelişmiş Batı ülkelerine göre çok daha az. Bu duruma evde yıkanacak bulaşık sayısı daha fazla.
En az onun hatta belki de ondan daha önemli önemli bir faktör de Türkiye”de Arçelik, Vestel, Bosch gibi çok başarılı beyaz eşya üretici markalarının bulunması.
Onların halkın alabileceği fiyatlarla mal üretebilmeleri, aralarındaki rekabet ve bir de ödeme ve pazarlama faaliyetlerinin çok başarılı olması bu rakamı yükselten etken olabilir.
ŞİMDİ KIZIL ELMA YÜZYILI ÖNCESİ BEYAZ EŞYA TARİHİNE BAKALIM
Peki bu büyük başarı kimin eseri?
Gelin bu verilerin ışığında bir kronolojik çalışma yapalım.
Yani kısa bir “Beyaz Eşya Tarihi” yazalım.
(*) Türkiye”de ilk yerli çamaşır makinası 1959 yılında yapıldı. Bundan bir yıl sonra, yani 1960”da ise ilk yerli buzdolabı üretildi. Üç yıl sonra da ilk yerli fırın fabrikadan çıktı.
(*) Çok değil 14 yıl sonra Beyaz Eşya üretiminde bir teknolojik sıçrama oldu. 1974 yılında ilk tam otomatik çamaşır makinası üretildi.
(*) İlk yerli bulaşık makinası ise 1993 yılında üretildi.
BAYANLAR BAYLAR, BU ÜLKEDE İLK ÇAMAŞIR MAKİNASI KIZIL ELMA YÜZYILINDAN 60 YIL ÖNCE ÜRETİLDİ
Bu durumda çamaşır makinası üretiminin bu ülkedeki mazisi, 2022 yılına değil, 60 yıl öncesine, 1960'a gidiyor.
Ve önümüze şöyle bir tablo çıkıyor.
(*) Bu 60 yılın 40”nın sonunda evlerin neredeyse yüzde 80”ine çamaşır makinası çıkmış.
Geriye kalan 20 yılda ise, yani AKP döneminde de bu yüzde 80, yüzde 99”a çıkmış.
(*) Bulaşık makinasına gelince, onun mazisi çok daha kısa. İlk bulaşım makinası 1993”de üretildi.
Dolayısıyla 60 yılla bir karşılaştırma yapmak mümkün değil.
AKP iktidara geldiğinde Türkiye”de yerli bulaşık makinası üretimi henüz 9 yaşına ulaşmıştı.
Dediğim gibi Allah için AKP dönemi o konuda başarılı olmuş.
Ama bilelim ki bu mazi, “Bizden önce bulaşık makinası yoktu” diye övünülecek bir mazi değil.
Sizden önce Netflix, Disney Plus, hızlı bilgisayar, 5G de yoktu.
Çünkü bu teknolojiler henüz yoktu…
Ama bilelim ki, ampul vardı, elektrik vardı, buzdolabı, çamaşır makinası, bulaşık makinası..
Hatta otomobil de vardı.
PEKİ KIZIL ELMA YÜZYILINDAN ÖNCE BU BAŞARILARA KİMLER İMZA ATTI
Cumhuriyet, şu son Yüzyılın dünyada ve İslam Aleminde en büyük başarı hikayelerinden biridir.
Onun kurucu babası Atatürk'ün başarısını anlatmaya gerek yok.
Evet bir de beyaz eşya tarihindeki bu önemli üretim ve gelişme yıllarında iktidarda kimler vardı ona bakalım.
Sırasıyla:
Adnan Menderes, İsmet İnönü, Bülent Ecevit ve Tansu Çiller…
Tabii Turgut Özal'ın liberal ekonomik devrimleri sayesinde ülkeye gelen ithal beyaz eşyayı da unutmamak gerekir.
Diyeceğim…
Yukarda Allah var…
Ve o Allah Cumhuriyet'in ilk 100 yılında gelişme kronolojisini adil biçimde yazmış..
Her dönemin, her seçilmiş liderin hanesinde yazılı başarılar var.
KIZILELMA YÜZYILINDA BERBAT GİDEN ŞEY NEDİR?
Kısaca Türkiye Cumhuriyeti”nin ilk 100 yılında epey ilerleme olmuş.
Ama Kızıl Elma Yüzyılının başında hiç ilerlememe olmayan, tam aksine gerileyen şeyler var.
(*) Giderek diplere inen bir şey: Adalet..
(*) Giderek kaybolan bir şey: Vicdan…
(*) Üzerimizden atamadığımız bir şey: Kibir…
(*) Bir türlü bulamadığımız birşey: İnsan Hakları…
(*) Keyfilikten ve şahsi ihtiraslardan kurtaramadığımız bir şey: Dış politika…
(*) Vazgeçmediğimiz bir şey: Kutuplaştırıcı, aşağılayıcı, tehdit edici, korkutucu dil ve üslup…
(*) Bir türlü anlamadığımız bir şey: Seçimde aldığımız oyun bize sadece 4 yıl boyunca ülkeyi kanun ve Anayasaya uygun şekilde yönetmek yetkisi olduğu, memleketin mülkiyetinin ve kafamıza esen herşeyi yapma hakkı olmadığı…
Evet geçen Pazar başlayan ve “Kızıl Elma” adını verdiğimiz “Türkiye Yüzyılına” işte aradığımız bu şeylerimle giriyoruz.
Yani sizden önce varolan ama bugün bulamadığımız şeylerle…"