Yunan Devlet Ajansı AMNA'nın haberine göre, ülkedeki ilk maymun çiçeği vakası Andreas Singros Hastanesi'nde tespit edildi. Yakın zamanda Portekiz'e seyahat ettiği belirtilen erkek hastanın durumunun iyi olduğu kaydedildi.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, örgütün Cenevre'deki merkezinde bugün düzenlenen haftalık toplantıda, virüsün endemik olmadığı 29 ülkeden, DSÖ'ye raporlanan binin üzerinde vakanın doğrulandığını ve henüz virüs nedeniyle can kaybı yaşanmadığını duyurmuştu.
İLK DEFA 1958’DE GÖRÜLDÜ
Maymun çiçeği virüsü tarihte ilk defa 1958’de maymunda bulundu. İnsanlar arasında ise ilk defa 1970’te Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde görüldü. Afrika’nın dışına ise ilk defa 2003’te çıktı.
Şimdiye kadar en çok Afrika’da etkili oldu. 2017’de Nijerya’da büyük bir salgına yol açtı. 200 kişi hastalığa yakalanırken yüzde 3’ü hayatını kaybetti.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ TÜRKİYE’DE VAR MI?
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, dünyada paniğe yol açan maymun çiçeği virüsünün Türkiye’de görülmediğine dikkat çekerek, ‘Virüs, salgıyla geçiyor, damlacık enfeksiyonuyla geçmiyor. Dolayısıyla salgın, pandemi söz konusu değil. Lüzumsuz gündem yapmayalım, vatandaşı tedirgin etmeyelim. Ama maymun çiçeğine benzer belirtiler gösteren birçok virüs var. Her benzer görüntü için maymun çiçeği demeyelim’ uyarısında bulundu.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NEDİR?
Maymun çiçeği virüsü, Avrupa'da 1980 yılında resmen ortadan kaldırılan çiçek hastalığı ile aynı soydan gelen bir rahatsızlık. Belirtileri, çiçek hastalığıyla benzerlik taşıyor. Maymun çiçeği virüsüne yakalananlarda da, çiçek hastalığında olduğu gibi, ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, titreme ve kızarıklık, ciltte kabarıklar gibi şikayetler oluşuyor. Ancak uzmanlara göre, maymun çiçeği virüsü, yakalananların yüzde 30'unu öldüren çiçek hastalığından çok daha az tehlikeli. Maymun çiçeği virüsüne yakalananlarda rahatsızlıklar birkaç hafta içinde kendiliğinden geçiyor.
Şimdiye dek Afrika’daki birçok maymun çiçeği salgınını takip eden bilim insanları ise dünyadaki yeni salgına şaşırdıklarını söylüyorlar. Amerikan AP haber ajansına konuşan virolog Oyewale Tomori, 'Her uyandığımda yeni bir ülkede vaka tespit edildiğini görüyorum. Gerçekten şaşkınım' ifadelerini kullandı. Geçmişte Nijerya Bilim Akademisi’nin de başkanlığını yapan ve DSÖ’de danışma kurullarında görev alan Tomori, ‘Bu Batı Afrika’da alışık olduğumuz türden bir salgın değil. Belki de Batı’da yeni bir şeyler oluyordur’ dedi.
Tarihte ilk kez 1958’de maymunlarda tespit edilen virüs, insanlar arasında ilk defa 1970’te Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde kayıtlara geçti. Afrika dışında ilk olarak 2003’te ABD’de görüldü. Daha sonra 2018’de İngiltere ve İsrail, 2019’da Singapur ve 2021’de ABD’de, Afrika’ya seyahat eden bazı kişilerde maymun çiçeği virüsüne rastlandı. Şimdiye kadar en çok Afrika’da etkili olan virüs, 2017’de Nijerya’da büyük salgına yol açarken ülkede 200 kişi virüse yakalandı ve vakaların yüzde 3.3’ü hayatını kaybetti. DSÖ’nün verilerine göre, Nijerya’da yıllık 3 bin maymun çiçeği vakası görülürken, bunların büyük bir bölümü enfekte sıçanlar ve sincaplarla yakın temas kurulan kırsal bölgelerde tespit edildi.
Endemik bir virüsün neden olduğu nadir hastalıklardan biri olarak bilinen maymun çiçeği, Kongo ve Batı Afrika türü olmak üzere ikiye ayrılıyor. Virüsün Kongo türünün yüzde 10’a kadar ölüm riski bulunurken Batı Afrika türünün ise her 2 vakadan birinde yüzde 1 ölüm oranına sahip olduğu biliniyor. Son salgında ise şimdiye kadar ölüm vakası kaydedilmiş değil.
MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞININ TEDAVİSİ NEDİR?
Yüksek ateş, terleme, sırt ve kas ağrısı, halsizlik gibi semptomlara ek olarak yüzde ve genital bölgede kabarcıklar ve döküntüler görülebiliyor. Enfekte olduktan 6 ile 13 gün içinde ortaya çıkan belirtiler, 2 ila 4 haftaya kadar sürebiliyor. Ağır vakaların büyük bir kısmı ise çocuklarda görülüyor. Genelde enfekte olan kişilerde hafif semptomlar görülürken, bağışıklığı düşük kişiler virüsten daha fazla etkileniyor.
Maymun çiçeği vakalarının başka ülkelere yayılarak küresel salgına dönüşme ihtimali tartışılırken, virüsün ölüm riskine karşı doğrudan etkili bir aşı bulunmuyor. DSÖ verileri de çiçek hastalığına karşı kullanılan aşıların maymun çiçeği virüsüne karşı yüzde 85’e kadar etkili olduğunu gösteriyor. Bunun dışında tedavi için antiviral ilaçlar ve tedaviler de etkili oluyor.