Twitter ve Facebook’ta profil resimlerinin yerini “yeşil” alıyor. Bu yeni bir çevre kampanyası değil. İşten çıkarılan ve zorlu çalışma koşulları dayatılan sinema sektörünün görsel efekt sanatçıları Visual Effects (VFX-Görsel Efekt) sanatçılarıyla dayanışma kampanyası. Kampanyaya destek veren VFX sanatçılarının durumları ise çok farklı değil.
Oscar töreninde sansür
Açılış haftasında 22,5 milyon dolar hasılat yapan, dört Oscar kazanan Life of Pi (Pi’nin Yaşamı) filminin görsel efektlerini yapan Rythm & Hues şirketinin iflasını açıklayarak filme hayat veren VFX sanatçılarını ücretlerini bile ödemeden işten çıkardı.
VFX artistleri Oscar ödül töreninin düzenlendiği gün Hollywood’da protesto gösterisi düzenledi. Törende “En İyi Görsel Efekt” ödülünü almak için sahneye çıkan Bill Westenhofer’ın konuşması “Jaws” müziğiyle kesildi.
Sosyal medyada ise işten çıkarılanlarla dayanışmak için profil fotoğraflarının yerini, VFX sanatçılarının içini doldurarak perdede izlediğimiz olağanüstü görüntüleri yarattığı Yeşil Fon aldı.
Türkiye'de durum farklı değil
Türkiye’de de pek çok kişi bu eyleme destek verdi; çünkü sinema, televizyon ve reklam sektöründe benzer sorunlar yaşanıyor. bianet'e konuşan Post Prodüksiyon sanatçısı Alper Yılmaz unvanları “artist” olsa da piyasada isimlerinin geçmediğini, görünmez olduklarını bu yüzden eyleme destek verdiklerini söylüyor: "Şu an sadece reklam için post prodüksiyon yapan bir şirkette çalışıyorum. Bizim yaptığımız işlerin çoğu yönetmen ve reklam şirketi çalışanının ismiyle yayınlanıyor. Şanslıysak bir de bizim şirketimizin ismi geçiyor.
“Kullandığımız programlara, yaptığımız işe göre pek çok sıfatla adlandırılsak da hukuken sadece işçiyiz. Bu son olaydan önce de birçok kez sendikalaşma tartışmasıyla beraber bu sorunları dile getiriyorduk ama bu eylem bir başlangıç oldu.”
Steadycam Operatörü Evrim Kaya ise prodüksiyon şirketleri üzerindeki fiyat baskısının emekleri görünmez kıldığını söylüyor.
"Life of Pi filmi var olmasını çok büyük ölçüde bu işten atılan kişilere borçlu ama kimse bunun farkında değil. Bunun benzerini biz de yaşıyoruz. İşin sahibi olanlar film ya da reklam şirketi bu işin ne kadar masraflı ya da zor olduğundan bihaber olarak sürekli bütçeyi düşürme peşinde oluyor. Bu noktada sette çalışan ya da masa başında çalışanların sorunları çok da farklı değil.
"Post Prodüksiyon şirketleri üzerindeki fiyat baskısı, offshore kaynaklardan gelen düşük fiyat teklifleri ile bu şirketlerin emeklerine ve araştırmalarına gerekli desteğin verilmesini engelliyor. Bu durum da firmaların batmasıyla sonuçlanıyor. Pi’nin gelenler bu durumun ortaya çıkmasını sağladı."
Post prodüksiyon sanatçısı Seray Uslu ise sürekli çalıştıkları için günlerce dışarı çıkamayan çalışanların koşullarının değiştirilmesi gerektiğini söyledi.
“Kurgu operatörlüğü yaptığım bir şirkette dört ay eve gidemedim. Küçük bir odaya kapalı halde çalışıyordum. Şişme yatağım bile vardı. Kurgu, VFX gibi bilgisayar tabanlı işlerin mesailerinin maruz kaldığın radyasyon, kapalı alan gibi durumlar göz önünde bulundurularak belirli bir saati geçmemesi gerekiyor. Ücretlerin de verilen emekle orantılı olması gerekiyor.” BİANET