Ukrayna savaşı birinci yılını doldururken batıda aykırı sesler çıkmaya devam ediyor. Kış öncesi konuşan ABD Genelkurmay Başkanı Mark Milley “Ukrayna’nın artık masaya oturmayı planlaması gerekir” demiş ve özellikle hükümet kanadından bolca eleştiri almıştı. Ukrayna’ya verilen milyarlarca dolar askeri yardıma zaten muhalefetteki Cumhuriyetçiler karşı çıkıyorlar. Ancak ABD’nin yönetim noktalarını temsil eden müesses nizamı savaşa devam edilmesi konusunda hemfikirdi.
Rand Corporation raporu ise müesses nizam içerisinde de savaşın gidişatına karşı soru işaretleri oluştuğunu bize söylüyor. Bazı batılı kaynaklar bu raporun da Genelkurmay Başkanı Milley ve dolayısıyla Pentagon’un onayıyla ortaya çıktığı düşüncesinde. Hatta Milley’in Beyaz Saray’la gerçekleştirdiği diyaloglarda başarısız olduğu ve bu yüzden fikirlerini kamuoyuna taşıdığı konuşuluyor.
Rapor ne diyor?
Özetle, Rand Corporation raporu Ukrayna savaşının uzamasının fayda ve zararları üzerine bir analiz içeriyor. Oluşturulan tablolarda Ukrayna savaşının uzamasıyla NATO ve Rusya’nın karşı karşıya geldiği bir 3. Dünya savaşı tehlikesinin arttığı, nükleer savaş riskinin oluştuğu, küresel ekonominin giderek yavaşladığı Rusya’nın çok büyük olmamakla birlikte yeni toprak kazanımları sağladığı bir gelecekten bahsediliyor. Dahası ABD Ukrayna’ya yoğunlaştığı için küresel rakiplerine karşı “başka cepheleri” başı boş bırakmış olacak.
Rapor, Rusya’nın çok büyük toprak kazanımı elde etmesini ön görmüyor ancak savaşın uzaması durumunda Ukrayna’nın daha fazla toprağı Rus işgaline uğrayabilir. Ukrayna’nın ise tüm topraklarını Rusya’dan geri alma ihtimali “çok düşük”.
ABD’nin “kendi çıkarları” Ukrayna’nın topraklarını tümüyle geri almasını içermiyor. Rapora göre Rus ordusu zaten ciddi zarar gördü. Bu zamandan sonra Rus ordusuna zarar vermek ABD için faydadan çok ekonomik zarar demek olacak. Yani Ukrayna savaşı ABD için karlı olmaktan çıkıyor.
Rapor, ABD’nin finansal desteği kesme tehdidiyle Ukrayna’yı, ekonomik yaptırımları kaldırma vaadiyle de Rusya’yı masaya oturtabileceğini söylüyor. Onlara göre ABD’nin politikalarında 180 derecelik bir dönüş kolay değil ancak diplomasi için sosyal ortam yavaştan oluşturulmaya başlanmalı. Kamuoyu savaşın bitmesi gerektiğine ikna edilmeli.
ABD’nin kazanımları
Raporun içerikleri az çok mantıklı çıkarımlar sergiliyor. Sonuçta ABD ciddi kazanımlar elde etti. 2019 Rand Corporation raporunda dendiği gibi “Kuzey Akımı-2” enerji borusu yok edildi. Rusya’ya ekonomik yaptırımlar uygulandı. Dağılma tehlikesi yaşayan NATO tek çatı altında birleşti. NATO üyesi Baltık ülkeleri eski Sovyet ekipmanlarını Ukrayna’ya yollayarak ABD silahlarına talip oldu. Tarafsızlık ilkesi olan İskandinav ülkeleri NATO’ya başvurdular. En önemlisiyse ABD’nin giderek güçlenen ve Suriye’de zafer kazanmış küresel rakibi Rusya ciddi zarar görmüş oldu.
Ancak raporun da dediği gibi ABD “zafer sarhoşluğuyla” kazanımlarını yitirebilir. Rusya’nın Ukrayna’da zafer ilan etmesi NATO’nun “momentumunu” kıracaktır. Rusya’nın istediği “çok kutuplu dünya” giderek güçlenecektir.
Belli ki ABD içinde bundan korkanlar var. Tabii 2020 seçimleriyle Biden hükümetine yanaşmış Neoconlar savaşın devam etmesi konusunda heyecanlılar. Bu nedenle sahadan gelen bilgilere hakim Pentagon’un dediklerini en azından şimdilik dinlemiyorlar. ABD’nin aldığı risk karşılığını verecek mi göreceğiz.