İsrail'in dün sabaha karşı İran'a hava saldırısı düzenlemesinin arsından İran, saldırılara en sert şekilde yanıt vereceğini duyurdu.
Ardından İran, İsrail'e karşı misilleme saldırıya geçti. İsrail'in savunma sistemi 'Demir Kubbe' delindi ve Tel Aviv füzelerle vuruldu. İki ülkenin saldırıları dünden bu yana sürüyor.
Bu nedenle vatandaşlar, "Demir Kubbe nedir, ne işe yarar? Demir Kubbe çöktü mü, İsrail'de kaç tane var?" gibi sorulara yanıt aramaya başladı.
İşte ayrıntılar...
DEMİR KUBBE NEDİR?
İsrail’in güvenlik kapsamında önemli bir yer tutan Demir Kubbe, 2000’li yılların ortasında Güney Lübnan’dan ve Gazze’den gelen kısa menzilli roket saldırılarına yanıt olarak geliştirilmeye başlandı.
Rafael adlı savunma firması ve İsrail Havacılık ve Uzay Endüstrisi’nin ortak ürünü olan bu sistem, 2011’den itibaren aktif olarak kullanılmaya başlandı. Geliştirme süreci İsrail içinde başlasa da zamanla ABD’den hem teknik hem finansal destek alındı.
DEMİR KUBBE NASIL ÇALIŞIYOR?
Sistem kabaca üç ana parçadan oluşuyor: radar, komuta kontrol modülü ve füze fırlatıcılar. Radar gelen tehdidi algılıyor, yazılım tehdidin düşeceği yeri hesaplıyor.
Eğer yerleşim birimleri veya kritik noktalar risk altındaysa, Tamir adlı füze havalanarak tehdidi etkisiz hale getiriyor.
70 kilometreye kadar menzilli bu önleme füzesi, hedefe çarpmadan hemen önce infilak ederek roketi havada imha etmeyi amaçlıyor.
DEMİR KUBBE NE KADAR ETKİLİ?
İsrail’in resmi açıklamalarında sistemin yüzde 90’a kadar başarı sağladığı öne sürülüyor. Fakat bu oran, yoğun saldırılar altında değişebiliyor.
Özellikle son yıllarda İran ve Hamas gibi aktörlerin çok sayıda ve düşük maliyetli roketlerle gerçekleştirdiği “doyurma taktiği” sistemin zayıf noktalarını açığa çıkardı.
DEMİR KUBBE ÇÖKTÜ MÜ?
13 Haziran'da İran, Demir Kubbe olarak anılan İsrail'in hava savunma sistemlerini delerek başkent Tel Aviv'i balistik füzeler ile vurdu. Demir Kubbe İran füzelerini durduramadı ve ağır hasar aldı.
İSRAİL'DE KAÇ TANE DEMİR KUBBE VAR?
Güvenlik kaynaklarına göre, İsrail’de halihazırda 10 adet Demir Kubbe bataryası bulunuyor. Her biri 3 ila 4 rampa barındırıyor ve bu rampaların her biri 20 füze taşıyabiliyor. Bataryalar taşınabilir şekilde konumlandırıldığı için ülkenin farklı bölgelerinde hızlı konuşlanma sağlanabiliyor.
TÜRKİYE'DE DEMİR KUBBE VAR MI?
Türkiye’de bu sistemin birebir karşılığı yok. Ancak Aselsan ve Roketsan işbirliğiyle geliştirilen yerli hava savunma sistemleri üzerinde uzun süredir çalışmalar sürüyor.
Son dönemde gündeme gelen “Çelik Kubbe” adlı milli proje, Demir Kubbe’ye benzer bir mantıkla kısa menzilli hava tehditlerine karşı önleme yeteneği sunmayı hedefliyor. Henüz sahada aktif olarak kullanıma girmediği için operasyonel başarı oranı bilinmiyor.