NEDEN KARABASAN GÖRÜRÜZ?
Karabasan dediğimiz şey aslında bilimsel olarak açıklanabilen bir olgudur. Bedenin uyku haline geçmeden önce, bedenin geçici olarak hareket edememesi, bir nevi felç olma durumudur. Bu sebeple bilimsel adı uyku felcidir. Uyku felcine sebep olan birçok sebep vardır. Bunlardan en önemlisi uyku düzensizliğidir. Ayrıca, depresyonda olan insanlarda, vardiyalı çalışanlarda ve birtakım ilaçları kullanan kişilerde daha sık gözlemlenir.
HALK ARASINDA ‘KARABASAN’ OLARAK BİLİNEN UYKU FELCİ NEDİR?
Uykuya dalma evresinde ve uyku halinde beyinde bir takım fizyolojik değişiklikler meydana gelir. Fizyolojik olarak test edildiğinde ise Hızlı Göz Hareketleri (REM – Rapid Eye Movements) döneminde uyku düzensizdir ve eğer bu evrede uyanılırsa ‘uyku felci’ yaşanır.
Eğer uyku felci uykuya dalma evresinde meydana gelirse, vücut fizyolojik bakımdan REM uykusuna hazırdır, fakat beyin hala kendini kapatmış değildir. Tıpta buna ‘hipnogojik (predormital)’ uyku felci denir. Bu durumda beyin uyanır, fakat uykunun getirdiği bilinçsizlik hali devreye girer ve kaslar uyanamaz.
Vücut ‘uyku atonisi’ adı verilen, vücudun felç geçirmiş gibi hareketsiz kalmasına ve hatta üzerine birisi oturmuş veya ağırlık çökmüş gibi hissetmesine sebep olur. Bu tıpkı gerçek bir felç durumu gibidir; çünkü kişi uyanık olduğunun bilincedir, fakat hareket edememektedir.
