İMALAT-HANE sanat danışmanı Murat Alat; "İnsanların sanata olduğu kadar işe, güvenliğe ve sağlığa ihtiyacı var"

Kurucu direktörlüğünü Bora Gürarda’nın, sanat danışmanlığını ise Murat Alat’ın üstlendiği İMALAT-HANE’nin açılışına, Bursalı sanatseverlerin yanı sıra İstanbul’un sanat ve medya dünyasından da birçok isim katıldı. MedyaTava'dan Gizem Ertürk'ün sorularını yanıtlayan Bora Gürarda açılışta yaptığı konuşmada, böyle bir yapıyı Türkiye’nin ilk sanayi bölgesinde açmanın kendileri için çok anlamlı olduğuna ve bu anlamı mekânın ismine de taşıdıklarına değindi. Sanat aracılığıyla insanların önyargılarından sıyrılarak birbirlerine alan açabildiğini vurgulayan Gürarda, “Hepimizin nihai hedefi, burasının sürdürülebilir bir sanat kurumu olması” diyerek herkesi İMALAT-HANE’ye sahip çıkmaya davet etti.Bora Gürarda: Ben okuldayken felsefe ve sanata ilgili bir öğrenciydim. Akademik yönü sert olan salt doğrucu hiyerarşilerle de problemim vardı. Günümüzde, çağdaş sanatın yer alabileceğim bir alan olduğunu farkedip bu alana yönelmeye başladım. Son 2 senemde hocalarımla nasıl bir oluşum oluşturabileceğimi tartışıyordum, ilgilendiğim sanatçıların stüdyolarını ziyaret ediyordum. Üstüne şu anki imalat-hane binasının varlığı eklendi. Murat’la olan beraberliğimiz projeyi özellikle şekillendirici oldu. Ayrıca “Açık Mekan” sanatçıları ve destek aldığımız kurumların katılımı ilerleyebilmemizi sağladı. Murat Alat: Ben aslında bir sanat yazarıyım. Kendimi böyle tanımlamayı daha uygun buluyorum. Yetkin olmayı arzuladığım ve üzerine asıl çalıştığım alan bu. Ancak yazarlık dışında da yaptığım pek çok iş var. İKSV, ARTER, SALT gibi kurumlarda uzun süre çalıştım. İki yıldır pek çok başka projenin yanı sıra Bursa Nilüfer Belediyesi’nin sanat projelerinde danışmanlığı da üstleniyorum. Bora ile de Belediye ile yaptığım çeşitli projeler vasıtasıyla tanıştık.B.G: Çağdaş sanatın çok popüler bir alan olduğunu söyleyemem, Bursa değil hemen hemen Anadolu'nun tüm şehirlerinde bu eksiklik var. Fakat daha kuruluş aşamasındayken anlamlı bir ekosistem oluşturmaya başladık. Etkileşime girdiğimiz herkesten olumlu tepkiler alıyorduk, açılışımıza şehirden de ilgi ve övgü büyüktü. Bunu devam ettirebilmek istiyoruz. Ben sanatla etkileşime girmenin insan üzerinde özgürleştirici bir etkisi olduğuna inanıyorum, sanat gerçekten bir şeye yarar mı yaramalı mı veya gerekli mi başka bir konu.M.A: İMALAT- HANE’yi en iyi tanımlayan aslında buranın açık bir mekan oluşu. Türlü hayallerin gerçekleşebileceği, ufkunu mümkün olduğu kadar geniş tutmaya çalışan, her türlü varlığı karşılamaya hazırlanan bir mekan. Ben sanatın bir karşılaşma hem de çok özel bir karşılaşma olduğuna inanıyorum. İMALAT-HANE’de de karşılaşmaları azami seviyeye çıkaracak bir potansiyel olduğunu düşünüyorum. Bunu hayal ettim, bunun için çalışıyorum.B.G: İMALAT-HANE’yi sanayi bölgesinde açmamızın birincil nedeni mekan ve imkanlarımız bu bölgede yer alıyordu, yol aldıkça bu konumun hem bir avantaj hem de bir ihtiyaç olduğunu fark ettik. Lokasyonun alt metninin anlam yaratma potansiyeli ise yüksek. M.A: İMALAT-HANE’nin sanata yaklaşımı çok yönlü. Programımızı hazırlarken mümkün olduğu kadar farklı aktörlerle bir araya gelmeye ve mekanımız için bizim nezdimizde en kuvvetli, verimli olacak etkinlikler sergileri seçmeye çalışıyoruz. Bu elbette bir sorumluluk meselesi, kamusal bir rolümüz olsun istiyoruz ve bu rolün sorumluluğunu en etik şekilde almaya adayız. Programımız sadece ulusal sınırlarla sınırlı değil elbette zira ulusal sınırlar sanatı sınırlayamaz, biz karşılaşmalarımız arttırdıkça dünya haritasının dört bir yanından üreticileri de dahil edeceğiz ama şimdilik adımlarımız daha mütevazı atıyoruz. Bunun tek sebebi maddi kısıtlamalar. Sonsuz bir kaynağımız yok. Yaptıklarımız ziyaretçi, katılımcı nezdinde karşılık bulduğu sürece ufkumuzu genişletmeye hazırız. Benim açıkçası en çok zevk aldığım ve en fazla hayal ettiğim şey bundan üç beş yıl sonra Bursa’dan bir sanatçının ya da sanatseverin gelip ben sizin yaptıklarınızla çok beslendim demesi olur. Bu mütevazı bir istek gibi görünebilir ama tek değerli şey benim gözümde.B.G: ilk sergimiz Açık Mekan 3 Nuri Kuzucan’ın yıllar içinde paylaşımda olduğu ve etkileşime girdiği güçlü sanatçılardan oluşuyor. Türkiye ve uluslararası alanda gözükmüş ve bilinirliği yüksek sanatçıların olduğu bir sergi olması etkileşim alanamızı genişletmemize de katkı sağladı. Bundan sonraki sergiler de genç sanatçılara prodüksiyon imkanları verdiğimiz programlar da yer almakta.M.A: İMALAT-HANE’nin bir mesaj kaygısı yok. Ama sanatı anlamlı olduğu yere yani izleyici ile karşılaştığı zamana-mekana yerleştirmek istiyor. Biz sanatın herkes için olduğunu düşünüyoruz. Elbette sanata giriş kapıları sıkı korunuyor ve sanat bazı imtiyazlı sınıfların egemenliğindeymiş gibi gözükebiliyor ama biz kamusal bir kurum olmaya çabalıyoruz.B.G: Sergiyi gezerken duyduğunuz sesler, geçen Şubat, Bursa’da bir otomotiv fabrikasında yapılan grevlerden alınma bir ses kaydının yankıları... Grevden sonra uzaya karışıp kaybolan emekçi seslerinin yine Bursa’da, sanayide yeni açılan bir sanat mekanında tekrar yankılanması işin içeriğinin yanında tabiki anlamlı.M.A: Ben sanata böyle zamanlarda her zamankinden çok ihtiyacımız olduğunu düşünmüyorum. Çok uzun zamandan beri sanatı tam da kendisine ihtiyaç duyulmaması üzerinden tanımlıyoruz. İnsanların işe, güvenliğe ve sağlığa ihtiyacı var. Sanat kolaylıkla gözden çıkarılabilir ama biz tüm bu zorluklar içinde sanata yer ayırabilen insanlara gösterdikleri sevginin, ilginin karşılığını vermeye çalışacağız.B.G: Şu an içinde var olduğumuz sistemde pratik çıkarlar uğruna kurulan beraberlikler normal ve gerekli kılınıyor. Belki de öyledir. İnsanların birbirlerine kalıpların ve önyargıların ötesine geçip gerçekten alan açabilmesi toplumlarımızda pek de yaygın değil. Ben sanatla iç içe yaşayan ve sayısı genele kıyasla daha az olan insanlarda kalıpların ve önyargıların ötesinde, kendi öznelerinin ötesinde, öznelerinin sonucu olan önyargılarından kurtulma çabasıyla alan açma tahammülünü gördüm. Kişisel olarak bu alan rahat ettiğim ve yaşayabildiğim bir alan. Oluşturduğumuz yapıda da çıkarcılık ve kalıpçılıktansa böyle bir alan var etmek istedik.İMALAT-HANE’nin açılış sergisi “Açık Mekân 3”te Murat Akagündüz, Suat Akdemir, Nermin Er, Deniz Gül, Ali Kazma, Nuri Kuzucan, Sinan Logie, Seçkin Pirim, Kemal Seyhan, Canan Tolon ve Nil Yalter’in, kimi İMALAT-HANE için özel olarak üretilmiş, kimi ise izleyiciyle ilk defa buluşacak video, heykel, resim ve yerleştirme gibi farklı mecralarda üretilen eserleri yer alıyor.Nuri Kuzucan’ın davetine cevap veren sanatçıların oluşturduğu sergiler dizisi “Açık Mekân”, sanatçıların dünyanın karmaşasına verdikleri farklı cevapların koreografisini ortaya koyuyor. “Açık Mekân 3” sergisi, 9 Nisan 2022 tarihine kadar İMALAT-HANE’de ziyarete açık olacak.