Tayland’da biri Avustralyalı 2 gazeteci, yazdıkları bir haberde ülke donanmasına iftira attıkları iddiasıyla mahkemeye sevk edildi.
Phuket kenti Ceza Mahkemesi, haberi yazan Avustralyalı Alan Morison ile Taylandlı yardımcı yazar Çutima Sidasathien’in, Taylandlı insan kaçakçılarının eline düşen Myanmarlı Müslüman Rohingyalara ilişkin yaptıkları haberde, ülke donanmasına iftira atmaktan yargılanmasına hükmetti.
Mahkeme açıklamasında, Güney Tayland’daki İngilizce haber sitesi Phuketwan’ın editörü Morison ve Çutima’nın, Reuters haber ajansının yayımladığı 2014 Pulitzer ödülüne layık görülen bir habere dayanarak yaptıkları haberde, Bigisayar Suçları Kanunu’nu çiğnedikleri iddiasıyla yargılanacağı bildirildi.
2 gazeteci suçlu bulunmaları halinde beş ila yedişer yıl hapis ve 2 bin 240 avro para cezalarına çarptırılabilecek.
Morison, Ceza Mahkemesi’nin haklarında verdiği yargılanma kararının ardından yaptığı açıklamada, “Güvenimiz sarsıldı” dedi.
Pulitzer ödülü kazanan haber
Reuters’in internet sitesinde 17 Haziran’da yayımlanan “Müslüman Rohingyaları getiren insan kaçakçılığı şebekesi Taylandlı yetkilileri de kapsıyor” başlıklı haberde, etnik saldırıların hedefi oldukları Myanmar’ın batısından, Andaman Denizini geçerek, Myanmar’a gelen Rohingya Müslümanlarının dramı anlatılıyordu.
Haftalarca süren incelemelere dayalı olarak hazırlanan haberde, bazı Taylandlı donanma yetkililerinin, para karşılığında insan kaçakçılarıyla çalıştıklarına ilişkin ayrıntılı iddialara yer veriliyordu. Haberde ayrıca, insan kaçakçılarının Tayland’a getirdikleri Müslüman Rohingyalara, ailelerine ödeme yapmaları için baskı yapmak amacıyla sürekli şiddet uyguladıkları öne sürülüyordu. Ailelerinin gerekli parayı ödemedikleri durumlarda ise Müslüman Rohingyaların çiftliklere ve büyük üretim tesislerine sözleşmeli çırak veya Tayland’daki balıkçı teknelerinde köle olarak çalışmak üzere satıldıkları belirtiliyordu.
Haberi yazan Jason Szep ve Andrew R.C Marshall, “Ülkelerini terk etmeye çalışırken sıklıkla insan kaçakçılığı şebekelerinin kurbanı olan Müslüman Rohingyaların uğradığı zulme ilişkin yazdıkları cesur haberler” dolayısıyla “uluslararası habercilik” dalında verilen 2014 Pulitzer Ödülüne layık görülmüştü.
Phuketwan'ın haberi
Phuketwan haber sitesinde yer alan haberdeyse, Reuters’in yayımladığı haberin, Tayland donanması ve polisinin insan kaçakçılığıyla ilişkisini, kaçırılan kişi başına alınan para da dahil olmak üzere ayrıntılı olarak anlatan birkaç paragrafından alıntılar yapılıyor. Ancak Reuters'in haberinde Taylandlı hükümet ve donanma yetkililerinin söz konusu iddialara ilişkin yalanlamalarına yer verilirken Phuketwan'ın haberinde söz konusu yalanlamalara değinilmiyor.
Tayland donanması, haber dolayısıyla Reuters’in Bangkok bürosu hakkında hukuki girişimde bulunmazken, Phuketwan içinse cezai müeyyide gerektiren iftirada bulunduğu iddiasıyla geçen yıl mahkemeye suç duyurusunda bulunmuştu.
Uluslararası insan hakları ve basın kuruluşları tepkili
Phuket mahkemesinin bugün verdiği karardan önce çok sayıda insan hakları örgütü tarafından yapılan açıklamalarda, 2 gazeteci hakkında açılan davanın basın mevzuatı özgürlüğünün sınırlarını ihlal edeceği uyarısında bulunuldu.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün Asya Direktörü Brad Adams, gazetecilerin yargılanmasına ilişkin yayımladığı açıklamada, “Bu 2 gazetecinin yargılanması bir haksızlık ve Tayland’ın basın özgürlüğü sicilinin üzerinde kara bir lekedir” ifadesini kullandı. Adams, Tayland donanmasının yayımlanan haber konusundaki kaygılarını toplum önünde açıkça ortaya koymak yerine, ülkedeki katı Bilgisayar Suçları Kanunu ve ceza kanunlarını kullanmasının talihsiz bir karar olduğunu ifade etti.
Merkezi Paris'te bulunan Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü de yayımladığı bir açıklamayla karara olan tepkisini dile getirdi. Açıklamada, “Tayland donanması, gazetecileri sindirmek için Bilgisayar Suçları Kanunu kullanmak suretiyle, bu hassas bilgiyi gizleme ve bu insani skandala ilişkin yorumlarda bulunulmasını engelleme isteğini açıkça ortaya koyuyor” ifadesi yer aldı. AA