Meksika’da haftasonundan bu yana haber alınamayan Kombo Kolombia adlı müzik grubunun üyelerinin, katledildikten sonra kuyuya atıldığı ortaya çıktı.18 üyeli müzik grubu sadece bir üyesi kaçmayı başardı. Uyuşturucu savaşlarının durdurak bilmeden yaşandığı bir coğrafya Meksika, gündelik hayatın çatışma olduğu bir ülke. Tüyler ürpertici bu haberle birlikte, akla devam etmekte olan ve konusunu tam da bu coğrafya ve hayattan alan Marabunta sergisi geliyor.
Empire Project Ocak ayında Hollandalı sanatçı Jasper Be Beijer ile sanatseverleri buluşturdu. Marabunta adlı sergide Beijer Meksika uyuşturucu savaşının araç gereçlerini ilham kaynağı olarak kullanıyor. Çete liderlerinin gösterişli hayatları, kurbanların renkli ölümlerini mistik ve görsel olarak takıntılı bir ilgiyle işliyor. Sergi katalogunda ifade edildiği biçimiyle “Marabunta korkutucu, düzensiz ve saygılı ölümün her daim mevcut ikonografisinin sinir bozucu bir karışımı.”
Empire Project’in sahibi Kerimcan Güleryüz, Jasper de Beijer ile uzun süredir çalışıyor. Önceki serilerde sanatçı kağıt ve diğer heykel malzemelerini kullanarak, medya ve tarihi kaynaklardan faydalanarak koloniciliği konu alan modeller hazırlamıştı. Bu noktada sanatçının tüm işlerini kapsayan sitesine göz atmakta fayda var. Bu sefer Marabunta’da karanlık bir dönemin, renklerle koyulaşan hali fotoğraflara yansıyor. De Beijer ile sergisi üzerine Nazlı Berivan Ak konuştu.
Türkiye’deki mafya, illegal yapılanma ve yeraltı dünyasından ne kadar haberdarsınız? Türkiyeli sanatseverler için işleriniz kendi kültürlerine dair de çok ipucu barındırıyor.
Çok fazla bilgi sahibi olmamakla birlikte Türkiye’de de belirli yapılanmalar olduğunu biliyorum. Meksika uyuşturucu savaşlarının tuhaf bir özelliği var diğer yandan, acımasızlığı içerisinde tuhaf bir güzellik taşıyor. Meksika kültüründe ölüme Avrupa’da bakıldığından çok daha farklı bakılıyor, ölümü bir geçiş, göç olarak görüyor ve bir yönüyle yüceltip kutluyorlar. İşerimde bu tuhaf güzelliği de yansıtıyorum.
Türkiye’de sanat piyasasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Sanatçı hala sanat yapabiliyor ve galerici geri kalan işlerle ilgileniyor, bu Türkiye’de sevdiğim bir durum, belki Kerimcan’la (Güleryüz) çalıştığım için. İstanbul sanat ortamının iyi ve kötü yanlarını biliyorum, ancak beni ya da işlerimi çok etkilemiyor bu durum. Açılışlarda tanıştığım insanlarda gördüğüm ortak özellik çok açık yürekli olmalarıydı, bu halin sanata da yansıdığını düşünüyorum. Açık yürekli olmak, sanata ve sanatçıya iyi geliyor.
Yeni bir çağda yeni bir sanat anlayışının olması gerektiğini düşünüyor musunuz, örneğin "artık yağlı boya işler klişedir", yahut "modernin değmediği bir heykelin geçerliliği yoktur"gibi önermeleri nasıl değerlendiriyorsunuz? Eserlerinizde teknolojiyi yoğunluklu kullanmanızda döneme uyum sağlama motivasyonu var mı?
Postmodernizmin en büyük sorunu çoğu insanın sanatın yenilikçi olması gerektiğini düşünmesi. Bu yaklaşımla sanatçıyı ve sanat piyasasını yeni fikir ve konseptler yaratma konusunda baskı altına alıyorlar. Ben otantikliği çok daha önemli bir öğe olarak görüyorum. Yenilikçi yön birkaç yıl içinde eskiyecektir; bu sanatın kendisinden ne kadar şey götürür? Sonuç olarak yenilikçi tarafı önemsiyorum ama bir ölçü olarak bu yenilik anlayışını koymuyorum.
Yaratılma motivasyonu ile tam anlamıyla dengede olan bir materyal seçimini içeren her türlü işi önemsiyorum. “Sanatçının “bu iş ancak yağlı boya olur” diyebilmesini önemsiyorum. Sanatın ne olduğu ya da neden yapıldığının bir önemi yok benim için, yeter ki bir derdi olsun, ve iletişim kursun. Sanatın binlerce tanımı yapılabilir ancak benim için sanat birinin bir duygu ya da deneyimi bir diğeriyle paylaşmasıdır.
Jasper de Beijer’in sergisi ve gelecek projelerini http://theempireproject.com’dan takip edebilirsiniz. Marabunta adlı sergi 2 Mart’a kadar devam edecek.