Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Halil İbrahim Gürcan, son günlerde gündeme olan Kobani, Güneydoğu ve Suriye’de yaşanan olaylarda medyanın bilerek veya bilmeyerek toplum üzerinde büyük etkisinin bulunduğunu belirterek, "Bunu milli menfaatlerimiz açısından, başka menfaatler uğruna kullanan yayın organları da var" açıklamsında bulundu.
Prof. Dr. Gürcan, medyanın kamuoyu oluşturma etkisinin yoğun olarak derslerde tartıştıkları ve bununla ilgili de örnek olaylara ilişkin araştırmalar yaptıkları konulardan biri olduğuna dikkat çekti.
'Medyanın ciddi olarak gündem oluşturma gücü var' diyen Gürcan, "Bu 1930’lardan itibaren Amerika’da başlayarak araştırılmış ve bunlarla ilişkili olarak iletişim modelleri çıkartılmış. Medya dediğimiz de; radyo, televizyon, dergiler ve en son olarak da sosyal medya (internet ortamı) da çok büyük etkiye sahip. Bunların içinde özellikle sosyal medyanın, gerek insanları olaylara çekme, olaylara katılım ve yandaş oluşturma bağlamında ciddi etkileri bulunuyor. Hatta bir olay, sosyal medyada kartopu etkisiyle kısa sürede çığ gibi büyüyor. Sabahleyin birisinin attığı bir tweet, akşama milyonlarca kişiye ulaşmış oluyor. Dolayısıyla da kendi içinde dinamiği olan bir kamuoyu etkisi meydana getiriyor" ifadelerini kullandı.
“MEDYANIN TOPLUM ÜZERİNDE BÜYÜK ETKİSİ BULUNUYOR”
Prof. Dr. Gürcan, medyanın toplum üzerinde büyük etkileri
bulunduğunu da kaydederek, “Medya, Kobani, ya da Güneydoğu ve
Suriye’de yaşanan olaylarda, bilerek veya bilmeyerek toplum
üzerinde kuşkusuz büyük etkilerde bulunuyor. Bunu milli
menfaatlerimiz açısından kullanan yayın organları da var. Bunu
başka menfaatler uğruna kullanan yayın organları da var. Burada
nasıl bir ayrım yapılacak? Vatandaş hangi gözden bu olayları takip
edecek? Hangisine inanacak? Bu ciddi bir sorun. Çünkü kanallara
bakıyorsunuz. Özellikle televizyon kanallarının birbirleri arasında
çok farklılıklar oluyor. Hangisine inanılacağı konusunda sıkıntılar
var ve olayların veriliş şekilleri de çok önemli. İletişimci
açısından baktığımızda, siz bardağı dolu tarafından görmek
isterseniz, bardağın dolu tarafını gösterirsiniz. Eğer bardağı boş
tarafından görmek isterseniz, boş tarafını gösterirsiniz. Birkaç
gün önce Başbakanın bir programı vardı ve salonun ön tarafı
doluydu. Bu programda bir kısım televizyon kanalları salonunun dolu
olan ön kısmını verdi, bir kısım ise boş kısımları gördü. Yani bu
bizim medyada özellikle “eşik bekçiliği” dediğimiz kavram
kapsamında editörlerin ve gazete yayın politikalarının belirlediği
ilkelerine göre yayını yönlendirme olayı söz konusudur. Burada
vatandaş, farklı kanalları, farklı internet ortamlarını takip
ederek kendi içinde hangisi doğru buna karar vermek durumundadır”
diye konuştu.
“MEDYA BİR OLAYIN ÜZERİNE GİDERSE OLAYI
BÜYÜTEBİLİR”
Medyanın bir olayın üzerine gitmesi halinde o olayı büyütebileceğini de anlatan Gürcan, şöyle devam etti:
Mesela geçen sene hatırlıyoruz pirinç, et olayı vardı. Bunlar medyanın manipülatif etkisiyle bir seviyeye getirildi. Sanki “ülkede et krizi var, hayvan kesilmiyor” denildi. Böyle bir mesaj bombardımanı yapıldı. “Gerçekten ülkede bir et krizi var” noktasına gelindi. Bu belli tröstlerin piyasada hakim olmaya çalışan ekonomik sermayenin yönlendirdiği haber biçimi. Bu, belli zamanlarda tavuk eti ve yumurta üzerinde de oynanır. Yani medya, reklam verenlerin de yönlendirmesiyle istediği şekilde halka haber verebilir ve halkın da yönlendirilmesine katkıda bulunabilir. Halkı yanlış bilgilendirme yönünde ya da istediği yöne doğru bilgilendirme konusunda ciddi manipülatif etkiler oluşturabilir. (İHA)